Half zoveel doden in level1-traumacentra dan in level2- en level3-ziekenhuizen

Foto: Sjoerd van der Wal/ Getty Images/iStock

Het is de eerste studie in Nederland die het verschil aantoont tussen een behandeling van een ernstig gewonde patiënt in een level1-traumacentrum en in een algemeen ziekenhuis, zegt onderzoeker Dennis den Hartog. Den Hartog is voorzitter van de Landelijke Beraadsgroep Traumachirurgen van het LNAZ, traumachirurg bij Erasmus MC en hoofd van Traumacentrum Zuidwest-Nederland.

Den Hartog deed de studie met hoogleraar traumazorg in Maastricht, Martijn Poeze, en traumachirurg Mark van Heijl van het Diakonessenhuis (level2-traumacentrum) in Utrecht, tevens onderzoeker aan UMC Utrecht. De studie is gebaseerd op recente landelijke traumaregistratie. De onderzoekers bieden hun artikel binnenkort aan bij een internationaal wetenschappelijk tijdschrift voor traumazorg.

Zeer complexe patiënten

In het onderzoek is rekening gehouden met traumapatiënten die aanvankelijk naar een algemeen ziekenhuis worden gebracht door een ambulance en daarna naar een gespecialiseerd traumacentrum. Ook zijn de zeldzame zeer complexe patiënten erbuiten gehouden, omdat die sowieso direct naar een level1-traumacentrum worden vervoerd door een ambulance of helikopter.

Zo spoedig mogelijk

“Het verschil tussen beide typen ziekenhuizen is groot als het gaat om mortaliteit”, concluderen de onderzoekers: “De studie geeft het belang aan van het zo spoedig mogelijk vervoeren van een ernstig gewonde persoon naar een level1-traumacentrum. Ook wordt duidelijk dat goede triage essentieel is voor behandeling van deze groep mensen.”

Uit actuele LNAZ-cijfers blijkt dat de zorg in een traumacentrum op een hoger niveau staat. Bij binnenkomst van een patiënt stond bij een traumacentrum in 68 procent van de gevallen een compleet traumateam klaar – bij regionale ziekenhuizen was dat slechts 12 procent. Ook slaagde een traumaziekenhuis er eerder in om een CT-scan te maken: in de helft van de gevallen binnen een half uur. Slechts 15 procent van de regionale ziekenhuizen lukte dat, aldus LNAZ-cijfers over 2021.

Jaarlijks hebben ongeveer 4800 patiënten de meest urgente en complexe zorg nodig van een level1-traumaziekenhuis. Ze kunnen zwaar gewond raken door een verkeersongeluk, een val van grote hoogte, een bedrijfsongeval, een zware mishandeling, een moordaanslag of een suïcidepoging.

Voornemen minister Kuipers

Het onderzoek ondersteunt het voornemen van minister Kuipers van VWS om de ambulancediensten en ziekenhuizen te houden aan de norm dat minimaal 90 procent van de patiënten met een trauma naar een level1-traumacentrum moeten worden gebracht – nu is dat 69 procent. In het IZA staat dat alle ROAZ-regio’s uiterlijk in maart volgend jaar een plan moeten hebben dat ertoe leidt dat de 90 procentnorm binnen twee jaar wordt gehaald.

De level1-traumacentra zijn: Amsterdam UMC (AMC en VUmc), UMCG, Maastricht UMC, ETZ, Erasmus MC, UMC Utrecht, Medisch Spectrum Twente, Radboudumc, Isala, HagaZiekenhuis, LUMC en Haaglanden MC (HMC). De drie laatste centra voldoen ook niet aan een tweede norm: minimaal 240 patiënten per jaar behandelen. Bovendien zitten Isala, Maastricht UMC en UMCG op het randje van die norm met respectievelijk 241, 245 en 249 behandelingen. De overige (algemene) ziekenhuizen zijn met name ingericht voor de opvang van level2- en level3-gewonden.