Gemeenten hebben de afgelopen twee jaar een kwart minder pgb’s verstrekt aan inwoners met een zorgvraag. Dat blijkt uit cijfers van de Sociale Verzekeringsbank (SVB). Volgens belangenvereniging Per Saldo hanteren de gemeenten uit angst voor fraude steeds strengere en ingewikkelder regels.
Uit nieuwe cijfers van de SVB, waar dagblad Trouw over bericht, blijkt dat gemeenten vorig jaar 8 procent minder persoons gebonden budgetten (pgb’s) hebben afgegeven. Over twee jaar komt de totale daling daarmee op 27 procent. De SVB geeft alleen de afgeronde cijfers, de precieze getallen stuurt de bank later deze maand naar de Tweede Kamer.
D66-Kamerlid Vera Bergkamp spreekt van een “verontrustende trend. “Het gaat er om dat mensen passende zorg krijgen”, aldus Bergkamp. “Ook gemeenten zijn daar verantwoordelijk voor.”
Volgens de vereniging van pgb-houders Per Saldo hangt de daling van het aantal toegekende pgb’s samen met de angst voor fraude bij gemeentes. Zorgverzekeraar Zilveren Kruis liet onlangs weten dat vorig jaar bij 20 procent van de 12.000 pgb’s die via Zilveren Kruis worden uitbetaald, een vermoeden is van onrechtmatigheid.
Averechts
Volgens Per Saldo werkt de benadering van de gemeenten averechts. “De afgelopen jaren hebben gemeenten allerlei regels ingevoerd om misbruik van het zorg-geld te voorkomen”, stelt Per Saldo. “Juist dat speelt de fraudeurs in de kaart. Hoe ingewikkelder je het maakt, hoe meer kans op fouten, hoe groter de kans dat een pgb-houder iemand erbij haalt die andere bedoelingen heeft.”
Ingewikkeld
Bovendien schrikt alle bureaucratische controle zorgvragers af, vindt Per Saldo. “De extra regels maken het beheer van een eigen budget ook ingewikkelder. Vroeger was het kinderlijk eenvoudig, tegenwoordig heb je een universitaire opleiding nodig om het pgb te begrijpen, aldus één van onze leden. Sommigen komen er niet meer uit en kiezen toch maar voor reguliere zorg, ook al is deze minder geschikt voor hen. Dat zijn negatieve redenen om het pgb te verlaten en moeten we niet willen.”
Per Saldo is van mening dat fraude voorkomen kan en moet worden. De oplossing ligt wat Per Saldo betreft niet in het beperken of ingewikkelder maken van de pgb-regeling, maar in een goede toerusting van de budgethouders. Die dienen goed op de hoogte zijn over wat wel en niet mag met het pgb. Op deze manier kunnen zij ook beter de controle voeren.
Aanpak bemiddelingsbureau’s
Om pgb-fraude te voorkomen hebben Per Saldo, Zilveren Kruis en D66 eind april de handen ineen geslagen. Gedrieën maken ze zich sterk voor strengere eisen voor bemiddelingsbureaus. Zo zouden bemiddelingsbureaus niet langer verantwoordelijk mogen zijn voor de administratie. In plaats van het beheer van pgb’s namens zorgvragers zouden ze slechts een eenmalige bemiddelings-fee in rekening mogen brengen. Binnen twee jaar moeten de bemiddelingsbureaus als het aan Per Saldo, Zilveren Kruis en D66 ligt helemaal verdwijnen.
Als de pgb-houder zelf zijn of haar administratie niet kan doen en een familielid ook niet, dan moet daarvoor een gewaarborgde hulp komen. Het is belangrijk dat zo’n gewaarborgde hulp volledig op de hoogte is van zijn of haar rechten en plichten. Ook pleiten D66, Per Saldo en Zilveren Kruis voor meer budgetvaardigheidstrainingen.
“Het pgb is een prachtig middel om te zorgen dat mensen eigen regie houden en de zorg krijgen die ze nodig hebben”, licht Bergkamp de aanpak van bemiddelingsbureaus toe. “Het is verschrikkelijk dat geld dat bedoeld is voor goede zorg, door sommige mensen misbruikt wordt voor auto’s en een flinke bankrekening. Die fraude moet stoppen.”
