Dit blijkt uit een enquête van de Financiële Zorgthermometer van Fizi onder 800 zorgfinancials. De ggz maakte vorig jaar verreweg de grootste verliezen: 67 procent zegt dat ze in de rode cijfers zijn gekomen. In de vvt denkt 47 procent van de zorgfinancials verlies te hebben gemaakt en in de gehandicaptenzorg is dat 37 procent. Ziekenhuizen doen het relatief goed: daar verwacht 17 procent een negatief resultaat.
Belangrijkste oorzaak van de sterk dalende resultaten is het tekort aan personeel: instellingen kampen met een hoog ziekteverzuim en een tekort aan medewerkers, waardoor de omzet terugvalt. En als ze extern personeel inhuren, drijft dat de kosten op.
Hierbij komen de hogere uitgaven voor energie. Zorginstellingen waren vorig jaar daaraan gemiddeld 38 procent meer kwijt. Volgens de financials voelen met name ziekenhuizen en revalidatiecentra die stijging van de energieprijzen: de rekening is bij hen gemiddeld 65 procent hoger dan in 2021.
Niet halen van bankconvenant
Door de negatieve resultaten verwacht 18 procent van de zorgfinancials dat minimaal één bancair convenant niet wordt behaald. In theorie betekent dat hierdoor uitstaande leningen direct opeisbaar zijn door banken, in de praktijk volgen gesprekken over de financiering. Dat kan leiden tot een eis voor een financieel herstelplan of dat een zorginstelling onder verscherpt toezicht komt.
“De maatschappelijke opgave tot het beteugelen van de stijging van de zorgkosten botst nu frontaal op de stijging van personele en materiële kosten”, licht Fizi-voorzitter Jorrit Wigchert toe. “Dit is een trendbreuk”, zegt adviseur Daan van Houtum van Finance Ideas: “Kostendekkende tarieven zijn nodig om te voorkomen dat zorgaanbieders in zwaar weer komen.”
Verdere verslechtering
Dit jaar voorzien de zorgprofessionals verdere verslechtering. De stijging van personeelsuitgaven gaat onverminderd door, verwachten ze. Daarbovenop komt een forsere toename van de energiekosten: ziekenhuizen verwachten dat de uitgaven hiervoor dit jaar 136 procent oplopen en de ggz-sector denkt aan 88 procent. De instellingen in de vvt en de gehandicaptenzorg schatten dat ze uitkomen op ruwweg 65 procent.
En de banken gaan vragen om acties om de liquiditeit weer op norm te krijgen, dat betekend vaak dat de zorg verder verschraald wordt met een zoveelste reorganisatie. En het vastgoed begint op te raken bij veel zorginstellingen door verkoop, vastgoed is het enige middel waardoor financierders, zoals banken, geld verlenen aan zorginstellingen. Dus als het vastgoed over een paar jaar allemaal verpand is komen veel zorginstellingen pas echt goed in de moeilijkheden. Maar op de korte termijn is de liquiditeit weer op orde in de boeken.