‘IJzeren voorraad’ van vijf maanden aan medicijnen van de baan

Pile of blue, green, and white color of capsule pills with modern design light. Toxicology medicine concept. QC and QA in pharmaceutical industry background. Global healthcare. Usage: Real-online-workflow (2021) Usage: Online (20210601) Usage: Online (20211124) *** Local Caption *** © Fahroni / Getty Images / iStock

De afgelopen jaren nam het aantal meldingen van medicijntekorten toe. In 2019 besloot minister voor Medische Zorg Bruno Bruins daarom dat er een voorraad van vijf maanden moest komen van alle geneesmiddelen. De operatie moest in juli 2022 voltooid zijn en is in de volksmond de IJzeren Voorraad gaan heten.

Verwarring

Volgens Blokhuis, die de taken op Medische Zorg van Tamara van Ark heeft overgenomen nu zij ziek is, heeft de term IJzeren Voorraad tot verwarring geleid. “Deze wekt, ook in het veld, de indruk dat het een statische voorraad is die los staat van de reeds bestaande voorraadverplichting en voorraden. Ik spreek daarom liever van een minimale veiligheidsvoorraad die door partijen aangehouden moet worden.”

Momenteel is het al zo dat handelsvergunninghouders en groothandelaren wettelijk verplicht zijn om voldoende voorraad aan te houden. Dit zijn open geformuleerde verplichtingen en de invulling van deze verplichtingen verschilt dan ook sterk tussen de bedrijven, erkent de staatssecretaris. Deze afspraken verder invullen is dus helemaal geen gek idee.

Coronacrisis

Tussen 2019 en nu is er echter veel gebeurd. Hierdoor zouden plannen van Bruins voor een voorraad van vijf maanden moeten worden heroverwogen. Volgens Blokhuis hebben Nederland en Europa tijdens de coronacrisis veel geleerd over voorraadopbouw van geneesmiddelen. “Deze ervaringen hebben nogmaals onderstreept dat de geneesmiddelenketen, en het ontstaan van beschikbaarheidsproblemen, complex is”, schrijft de staatssecretaris.

Vragen uit de Kamer

De Kamer had zelf ook al zijn vraagtekens bij een ‘ijzeren voorraad’. Nederland zou met een eis van vijf maanden voorraad sterk uit de pas lopen andere landen in Europa. Strengere eisen vanuit Nederland zouden leveranciers misschien wegjagen waardoor het aanbod aan medicijnen juist verder zou verschralen. Ook de Europese Commissie was kritisch. De Nederlandse eisen zouden weer tot voorraden in andere landen kunnen leiden. “De ervaringen en nieuwe ontwikkelingen in het afgelopen jaar hebben er toe geleid dat ik mij genoodzaakt zie om de reikwijdte van de eerder voorgenomen veiligheidsvoorraad te herzien”, concludeert Blokhuis.

Er zou Europees beleid in de maak zijn, maar dat kan een wetgevingstraject van jaren en dat wil Blokhuis niet afwachten. “Ik wil, net als in andere landen, daarom wel alvast ook in Nederland een stap zetten richting stevigere voorraden en een gelijker speelveld”, schrijft hij.

2,5 maand

In plaats van een ‘ijzeren voorraad’ van vijf maanden, komt er nu eis van 2,5 maand aan voorraad. Hier komt een verplichting van zes weken bij voor handelsvergunningshouders en vier weken voor de groothandelaren. Dit geldt, in tegenstelling tot het oorspronkelijke voorstel, alleen voor alle geneesmiddelen die alleen op recept te verkrijgen zijn. De termijnen worden opgenomen in een beleidsregel die nog steeds op 1 juli 2022 in werking zal treden, aldus de staatssecretaris.

25 miljoen

Voor de financiering van een ‘ijzeren voorraad’ van vijf maanden werd eerder 25 miljoen euro uitgetrokken. Dit was gebaseerd op berekeningen van de kosten en mogelijke besparingen in een onderzoek uit 2019. Tijdens een proef met extra voorraden bleken de kosten hoger uit te vallen. “Omdat enerzijds de kosten lager worden door een lagere voorraadverplichting, maar anderzijds de kosten mogelijk hoger liggen dan eerder ingeschat, ga ik niet nu (n.a.v. de lagere voorraadverplichting) over tot het verlagen van de beschikbare budgettaire reeks. Wel zal ik de definitieve uitkomsten van de pilot nader bestuderen en de praktijkervaringen volgen, om zodoende ook op financieel gebied de goede keuze te kunnen maken”, aldus staatsecretaris Blokhuis.