Onderzoekers van de afdeling wetenschap zijn in de afgelopen jaren tevergeefs op zoek gegaan naar een valide meetinstrument. Ze doen wel een aantal aanbevelingen voor de opzet van verder onderzoek. Omdat positieve gezondheid een breed concept is om te meten, moet het onderzoeksdesign juist heel specifiek te zijn. “Welk aspect van iemands (positieve) gezondheid verwacht je met je interventie het meest te beïnvloeden? Is dat mentaal welbevinden of bijvoorbeeld juist participatie? Kies op dat aspect een of meer gevalideerde vragenlijsten als die beschikbaar zijn”, aldus de onderzoekers.
Meetinstrumenten
In 2021 zijn twee meetinstrumenten gepubliceerd die ernaar streven iemands positieve gezondheid in kaart te brengen. Het eerste instrument is een afgeleide van de vragen van het gespreksinstrument Mijn Positieve Gezondheid. Het streven van de onderzoekers was een zo kort mogelijke vragenlijst te ontwikkelen, wat in zeventien vragen resulteerde, verdeeld over zes dimensies. Het tweede instrument, ‘Gezond Meten’, bevat drie modules, met elk een vijf- tot zestal vragen. Het JBZ doet samen met Tranzo -wetenschappelijk centrum voor zorg en welzijn- van de Tilburg Universiteit ook onderzoek naar of de items van het gespreksinstrument van nut kunnen zijn om brede gezondheid meten.
Doorontwikkeling en onderzoek naar de haalbaarheid en validiteit van deze instrumenten in de praktijk volgen de komende jaren met ondersteuning van een door ZonMw toegekende subsidie aan twee consortia: het consortium ‘Onderzoek Positieve Gezondheid’ waar ook het Jeroen Bosch Ziekenhuis onderdeel van is en het consortium ‘Gezond meten’, met Universiteit Maastricht en het Leids Universitair Medisch Centrum als hoofdonderzoekscentra. Afgelopen week is dit onderzoek van start gegaan.
Hoogste waardering
In 2016 zette het JBZ een veranderstrategie in, waarbij wordt gestreefd naar dat de inwoners van Den Bosch en omgeving hun gezondheidswelzijn in 2025 de hoogste waardering geven van Nederland. Als onderdeel van deze strategie omarmde het JBZ als eerste ziekenhuis het concept van positieve gezondheid, zij het onder de naam Gezondheidswelzijn.
In het JBZ heeft positieve gezondheid verschillende vormen aangenomen. Zo kan het gaan om het gebruiken van het gespreksinstrument Mijn Positieve Gezondheid met ondersteuning van het spinnenweb op een afdeling, maar ook om de implementatie van proactieve zorgplanning, een leefstijlprogramma of het gebruik van een e‑healthapplicatie, waarbij het gespreksinstrument Mijn Positieve Gezondheid niet per se aan de orde komt. Deze alternatieve aanpak heeft als doel dat mensen zich kunnen aanpassen en eigen regie kunnen voeren, met als uiteindelijke uitkomst het verhogen van hun gezondheidswelzijn.
Brede benadering
Steeds meer zorgorganisaties werken met positieve gezondheid. Het concept is geïntroduceerd door Machteld Huber en staat voor een brede benadering van gezondheid.
Goedemorgen, wat een mooie ontwikkelingen; positieve gezondheid en de patient en eigen regie centraal. hebben de onderzoekers ook gekeken naar het (gevalideerde) instrument I.ROC?
Mijn indruk is dat je niet snapt wat positieve gezondheid is als je hier een valide meetinstrument voor zoekt.
Want in essentie begint positieve gezondheid vanaf de geboorte als ouders, andere opvoeders, docenten, sport en muziekleraren en betekenisgevers de mens holistisch ondersteunen om zichzelf te ontdekken en te ontplooien naar wat deze kan en wil bijdragen in het leven (Ikigai). Gedurende het hele leven levert dit een hoger welzijn en een grotere maatschappelijke bijdrage dan zonder deze benadering. Met als bijkomend voordeel: langer gezond.
Ga dat maar meten en wanneer? Een aandeel in Bruto Nationaal Geluk?