De overheid kan miljarden euro’s besparen door het eigen risico voor ouderen en chronisch zieken uit te breiden met een leeftijdsstaffel. Pas bóven deze staffel zou een eigen risico moeten gaan gelden. Dat betogen Wynand van de Ven, Richard van Kleef en Erik Schut van de Erasmus Universiteit Rotterdam in het NRC Handelsblad.
‘Grootverbruikers’
In de huidige opzet betaalt iedere Nederlandse volwassene de eerste 165 euro aan zorgkosten uit eigen zak. Volgens de drie wetenschappers zet dit systeem van een verplicht eigen risico voor alle verzekerden geen enkele rem op de zorguitgaven van ouderen en chronisch zieken. Deze ‘grootverbruikers’ weten namelijk zeker dat hun zorgkosten boven het eigen risico uitkomen. Zodoende is er geen enkele prikkel om op de kosten te letten.
Leeftijdsafhankelijk
De drie wetenschappers pleiten daarom voor een eigen risico dat pas boven een bepaald uitgavengemiddelde van kracht wordt. Dit zou bij voorkeur de vorm moeten krijgen van een leeftijdsafhankelijk staffel, bijvoorbeeld 600 euro voor een 60-jarige en 1800 euro voor een 80-jarige. Dit zou betekenen dat een 60-jarige de eerste 600 euro vergoed krijgt en pas daarop volgende zorguitgaven zelf moet betalen.
‘Remgeld’
Een gestaffeld eigen risico heeft volgens de wetenschappers belangrijke voordelen. Anders dan nu krijgen ook de chronisch zieken en ouderen financieel belang bij een kostenbewust zorggebruik. Doordat iedereen een flinke kans heeft om niets uit eigen portemonnee te betalen, kan het bovendien aantrekkelijk zijn om vrijwillig voor een verhoogd eigen risico te kiezen, wat het ‘remgeldeffect’ verder vergroot. Daarnaast kan de huidige ingewikkelde compensatieregeling voor chronisch zieken, die nu nog een deel van het eigen risico gecompenseerd krijgen, kan komen te vervallen. Dit leidt volgens Van de Ven, Van Kleef en Schut tot een verlaging van de collectieve uitgaven met circa 100 miljoen.
Huisartsenzorg
De drie pleiten er ook voor om de kosten van huisartsenzorg onder het eigen risico te laten vallen. Huisartsenzorg is de vorm van zorg waar zorgvragers de meeste invloed op kunnen uitoefenen. Bovendien leiden eigen betalingen voor huisartsenzorg tot forse besparingen omdat zij niet alleen het aantal huisartsconsulten verminderen, maar ook leiden tot een vermindering van dure vervolgzorg, zoals verwijzing naar een specialist, laboratoriumonderzoek en ziekenhuisopnames.
Vrijwillig
Ook willen de drie wetenschappers de mogelijkheden van een hoger vrijwillig eigen risico uitbreiden. Een grote groep particulier verzekerden had er voor 2006 geen moeite om te kiezen voor een eigen risico van 1000 of tot soms wel 2000 euro. Van de Ven, Van Kleef en Schut zien geen enkele reden om het eigen risico voor deze groep wettelijk te beperken.
