“De grote sociaal-economische verschillen in gezondheid zijn de roze olifant van de Tweede Kamer.” Dit zei Rien Meijerink, scheidend voorzitter van de Raad voor de Volksgezondheid & Zorg (RVZ), tijdens een afscheidssymposium in Den Haag.
Meijerink doelde op de uiteenlopende levensverwachtingen tussen laag opgeleide inwoners en mensen die een hogere opleiding hebben genoten. “Wie hoger is opgeleid, leeft gemiddeld tien jaar langer zonder aandoeningen. Mensen met alleen een basisopleiding, leven zelfs 19 jaar korter dan iemand die de hoogste opleiding heeft gehad.”
Volgens de voorzitter van de RVZ ligt de oorzaak van dit fenomeen in “meer roken, meer drinken en vetter eten.” Een oplossing wilde hij niet geven. “Dat is niet de taak van de RVZ.” Wel kwam hij met enkele suggesties: van “verheffing van het volk” tot “meer opleiden, strenger sturen op gedrag, minder roken en een vettax.”
Aantasting solidariteit
Andere knelpunten in de zorg zijn volgens hem de verschillen in kwaliteit en de druk op de solidariteit. Uit onderzoek blijkt dat tegenwoordig driekwart van de ondervraagde inwoners van Nederland de behandeling van ziekte door roken of alcohol helemaal of gedeeltelijk voor eigen rekening wil laten komen. Meijerink: “Mensen die gezond leven, willen niet betalen voor mensen die ongezond leven. Dat is een aantasting van de solidariteit.”
Hij gaf verder aan dat de kwaliteit van behandelingen in Nederlandse ziekenhuizen nog altijd sterk wisselt. “Restweefsel na borstbesparende operaties bedraagt in het ene ziekenhuis 0 procent en in het andere 20 procent.” “Deze verschillen zijn onaanvaardbaar groot.”
Gebrek aan transparantie
Meijerink kritiseerde de gebrekkige transparantie over de uitkomsten van een medische ingreep in een ziekenhuis, aangezien de gegevens per behandeling zijn geanonimiseerd. “Als je niet weet welk ziekenhuis het betreft, is de kans levensgroot op een suboptimale behandeling in ons land.”
Behalve Meijerink namen vice-voorzitter Didi Braat, Henk Bosma en Elisa Carter afscheid van de Raad. Meijerink kondigde aan dat ook Marjanne Sint binnenkort opstapt als lid van de RvZ. De Raad wordt opgeheven en per 1 januari 2015 samengevoegd met de Raad voor de Maatschappelijke Ontwikkeling tot de nieuwe Raad voor Volksgezondheid en Samenleving.