Het aantal deelnemers aan het Waarborgfonds voor de Zorgsector (WFZ) dat onder verscherpte risicobewaking staat is vorig jaar afgenomen. Eind 2017 ging het om 48 deelnemers (17 procent van het totaal), tegenover 53 deelnemers (18 procent) in 2016. De ontwikkeling van de financiële resultaten van de WFZ-deelnemers laat een dalende lijn zien. De financiële druk op zorginstellingen neemt toe, waarschuwt het WFZ.
Van deze 48 deelnemers vallen er zeven in de categorie ‘rood’, één meer dan in 2016, zo leert het WFZ-jaarverslag 2017. De meest risicovol geachte deelnemers hebben te kampen met ernstige liquiditeitsproblemen, meerjarig negatieve exploitatieresultaten of een uiterst zwak dan wel negatief eigen vermogen. De ‘rode’ instellingen zijn afkomstig uit alle vier de deelsectoren en zijn samen goed voor langlopende WFZ-garanties van in totaal 149,2 miljoen euro.
Bij ‘oranje-deelnemers’ is eveneens sprake van zorgelijke situaties, maar met een minder urgent karakter. Te denken valt aan zorgaanbieders met een zeer zwak vermogen van 5 à 10 procent of meerjarige exploitatietekorten. Het gaat hierbij net als in 2016 om 16 deelnemers. De meeste risicovol geachte deelnemers, namelijk 25, zitten in de categorie ‘geel’. In 2016 waren dit er nog 31. Bij deze WFZ-deelnemers zijn de problemen minder urgent zijn, maar er is voldoende reden de vinger goed aan de pols te houden.
Exploitatieresultaat
Het gemiddelde jaarresultaat van alle WFZ-deelnemers is in de periode 2013-2016 gedaald met respectievelijk 0,5, 0,1, 0,3 en 0,6 procent ten opzichte van het voorgaande jaar: opgeteld een daling van 1,5 procent in vier jaar. Het gemiddelde exploitatieresultaat voor het WFZ-deelnemersbestand komt in 2016 uit op 0,9 procent. Naar marktmaatstaven is dit een flinterdun resultaat, aldus het WFZ.
In totaal 77 WFZ-deelnemers hadden in 2016 een negatief exploitatieresultaat. In het jaar daarvoor waren dit 48 deelnemers. Het WFZ ziet beide ontwikkelingen als indicaties dat de financiële druk op zorginstellingen oploopt. Vooral de hoofdlijnenakkoorden zijn bepalend geweest voor het financiële reilen en zeilen van zorginstellingen, aldus het fonds. Het WFZ vraagt zich af in hoeverre een voortzetting van de strakke budgettering door zorginstellingen nog te behappen zal zijn.
Garantieverlening
De omvang van de garantieverlening door het WFZ was in 2017 247 miljoen euro, een lichte toename ten opzichte van de 229 miljoen euro in het voorgaande jaar. Ondanks de toename blijft het volume aan nieuwe garanties hiermee volgens het waarborgfonds op een relatief laag niveau. Dit heeft te maken met de afname in vastgoedinvesteringen door WFZ-deelnemers als gevolg van het overheidsbeleid gericht op verschuiving naar ambulante en extramurale zorg, waardoor minder intramurale capaciteit nodig is. Ook worden door de veranderingen de inkomstenperspectieven onzekerder, wat leidt tot een rem op grote investeringen.
Het WFZ gaat ervan uit dat de garantieverlening in de komende jaren blijvend op een lager niveau zal liggen dan voorheen. Hierdoor zal ook het totaal uitstaande garantievolume van het WFZ, op dit moment 7,6 miljard euro, de komende jaren afnemen, zo is de verwachting.
