© SDI Productions / Getty Images / iStock
Minister Kuipers van VWS en minister Helder (Langdurige Zorg) beloven in een Kamerbrief werk te maken van een betere organisatie van de eerste lijn.
Wijkgericht werken
Kuipers en Helder reageren op het rapport van de Raad voor de Volksgezondheid en Samenleving (RVS) ‘De basis op orde’ van april. In dit rapport staat dat er eerst aan belangrijke randvoorwaarden voldaan moet worden voordat ‘de ongebreidelde’ substitutiebeweging van de tweede naar de eerste lijn door kan gaan. Zo moet in woord en daad erkend worden dat eerstelijnszorg van cruciale waarde is voor de samenleving en de RVS vindt dat er wijkgericht gewerkt moet worden.
Een eerstelijnskernteam
De ministers schrijven in de Kamerbrief dat er een eerstelijnskernteam moet komen. Dit team is een herkenbaar en aanspreekbaar punt in de wijk. Ook willen de ministers dat op regionaal niveau de eerste lijn zich sterk en gemandateerd moet organiseren, waardoor wederom één aanspreekpunt ontstaat en het wijkniveau gefaciliteerd wordt.
Minimale opdracht
Het kernteam moet volgens de ministers een belangrijke rol spelen in de poortwachtersfunctie richting gespecialiseerde zorg. De ministers willen niet landelijk vastleggen welke professionals het kernteam in de wijk moeten vormen. Wel willen ze afspraken maken over de basisvariant van dit kernteam en welke minimale opdracht dit team krijgt.
In dit kernteam zitten volgens de ministers zeker niet alleen de huisarts en de wijkverpleegkundige, zoals de RVS voorstelt, maar ook een openbaar apotheker en iemand van het sociale wijkteam. Verder noemen de ministers de fysiotherapeut en de specialist ouderengeneeskunde als belangrijke spelers.
Onnodig ingewikkeld
De ministers erkennen dat het huidige stelsel van monodisciplinair werken -met prikkels voor efficiëntie, ‘productie’ en het delegeren en opknippen van taken- de samenwerking onnodig ingewikkeld heeft gemaakt. “Integrale samenwerking is onmisbaar om de steeds complexere zorg bij mensen thuis vanuit de eerste lijn te bieden. Andere stappen zijn dus nodig om de toegankelijkheid van de zorg te borgen”, aldus de ministers in de Kamerbrief.
Sturing op samenwerking
Hoe dat passend belonen van samenwerking gestuurd kan worden, staat in het NZa-advies ‘bekostiging afstemming en coördinatie voor kwetsbare ouderen thuis’ uit januari 2023. “Beide adviezen vormen wat ons betreft cruciale input voor de in wording zijnde visie op de eerste lijn”, aldus de ministers.
Input voor toekomstvisie
Het RVS-advies is input voor de ‘Toekomstvisie op de eerstelijnszorg 2030’ die momenteel samen met veertien veldpartijen wordt gemaakt. Deze visie had al op 1 januari dit jaar gereed moeten zijn, zo was afgesproken in het Integraal Zorgakkoord. De ministers verwachten dat de visie in het najaar af is.
Meer weten?
Tijdens het congres Kwetsbare Ouderen komt u meer te weten over de rol van de verpleegkundige in de zorg voor thuiswonende kwetsbare ouderen.
Benieuwd hoe u kunt bijdragen aan de beste eerstelijnszorg? Bezoek dan het congres Ouderengeneeskunde in de 1e lijn.
De marktwerking in de zorg zoals die zo’n 20 jaar geleden werd opgelegd heeft in principe alles kapot gemaakt wat bestond via o.a. de Kruisverenigingen. De zorgvrager wordt ook nu weer in het voorstel van de ministers gemist. Daar begint de zorg in overleg met de wijkverpleegkundige. Zo simpel was het. Winstmaximalisatie heeft bewezen dat de zorg niet meer die zorg is hoe die was. Zorg gebeurt in de Wijk, daar ligt de kern van de samenleving, Waaraan gekoppeld kan worden Samen Leren in De Wijk, met andere woorden hoe brengen wij de cohesie in de Wijk terug dan wel hoe kunnen we die laagdrempelig maken zodat de bewoners van de wijk hierbij betrokken worden. waar cursussen zijn voor hoe te handelen, voor je zelf, maar ook voor de buren, de wijkbewoners. Opleidingen op MBO moeten hierbij worden aangepast. Wat de ministers nu doen is kijken naar geld. Want het loopt uit de hand. Zie alleen maar het inschakelen van zzp-ers. Dat maakt de zorg duurder, gaat volledig voorbij aan wat in de wijk speelt. Er is geen sociale binding.
Advies aan de ministers: ga eens kijken waar het kruisverenigingsmodel nog actief is. Betrek de zorgvragers erbij. In Brabant zijn zowel in West als Midden en Oost nog voorbeelden.
Frans Fakkers, Kruisvereniging West Brabant