Het UWV had in 2011 nooit zo makkelijk mee mogen werken aan het collectief ontslag van de thuishulpen van ViVa! Zorggroep, oordeelt de Nationale Ombudsman. Abvakabo FNV maakte de zaak aanhangig om dit in de toekomst te voorkomen.
De Nationale Ombudsman acht de klacht van Abvakabo FNV tegen het UWV gegrond. Volgens de ombudsman was UWV onvolledig en wekte op zijn minst de schijn van partijdigheid bij het ontslag van 350 medewerkers van Viva Zorggroep in 2011. Die weigerden salaris in te leveren door als thuishulp in een lagere functieschaal hetzelfde werk te doen. Het UWV had in de ontslagprocedure een tweede ronde van hoor en wederhoor moeten houden, zo oordeelt de ombudsman.
Aanbesteding
ViVa! Zorggroep had in een aanbesteding te lage, en onder de kostprijs liggende, tarieven voor huishoudelijke zorg aangeboden. Om de zorg te kunnen leveren liet ViVa de thuishulpfuncties met schaal 20 en 15 vervallen, om vervolgens net zoveel fte’s met schaal 10 in te zetten. Medewerkers moesten een lager salaris accepteren of werden ontslagen. Dit leidde tot verzet en een aantal stakingen in mei 2011, omdat het personeel claimde dat de werkzaamheden precies hetzelfde bleven. Maar de ontslagaanvragen waren toen al ingediend.
Kantonrechter
Na een uitgebreide schriftelijke ronde bij ViVa verleende het UWV de ontslagvergunningen. Er volgde geen tweede ronde van hoor en wederhoor voor de thuishulpen. Die kwam wel voor een aantal medewerkers die op dat moment ziek waren. Zij konden niet direct worden ontslagen, maar alleen via een procedure bij de kantonrechter. Tijdens een hoorzitting verklaarde een regiomanager dat de thuishulpwerkzaamheden feitelijk hetzelfde waren gebleven. Daarop oordeelde de rechter dat de functie niet vervallen was, maar alleen van naam veranderd. Hij ging daarom niet tot ontbinding van de arbeidsovereenkomsten over.
Politiek en media
Daarna diende Abvakabo FNV een klacht in bij het UWV. Als de werkgever twee vragenrondes krijgt, dan moet dat ook voor de werknemers gelden, zo redeneerde de vakbond. Maar volgens het UWV was alles volgens de juiste regels en procedures verlopen.
Vervolgens stapte Abvakabo naar de Nationale Ombudsman. Die stelde de vakbond in het gelijk. In zijn rapport stelt de ombudsman dat ViVa uitgebreid werd bevraagd over de oude en nieuwe thuishulpfuncties. Was de oude functie nou vervallen of niet? Juist omdat de ontslagzaak zoveel aandacht trok van de politie en de media hadden zowel werkgever als werknemer hun standpunt moeten kunnen onderbouwen. Mogelijk door de politieke gevoeligheid heeft het UWV dit nagelaten. Dat is zorgelijk, vindt de Nationale Ombudsman: “Deze gedraging is niet behoorlijk.”
Downscale
Abvakabo FNV is naar de Nationale Ombudsman gestapt om een precedent te scheppen, zo geeft een woordvoerder van de vakbond aan. Abvakabo ziet vaker dat functies in de thuiszorg ‘gedownscaled’ worden zonder dat de werkzaamheden veranderen. Eerder deze maand vroeg Thebe collectief ontslag aan voor 633 thuishulpen. Die kunnen terugsolliciteren naar de lichtere functie van ‘huishulp’. Het is juist van groot belang dat een organisatie als het UWV zorgvuldig met deze processen omgaat en niet zwicht voor politieke druk.
