Het gebruik van de operatierobots maakt de zorg duurder zonder dat hier aantoonbaar betere resultaten tegenover staan. In sommige gevallen leidt gebruik van een operatierobot zelfs tot slechtere uitkomsten. Dat concludeert chirurg Jeroen Heemskerk van het Laurentius Ziekenhuis in Roermond in zijn proefschrift “Robot-assisted Laparoscopic Surgery”.
“Op dit moment is de klinische meerwaarde van het gebruik van robots onvoldoende wetenschappelijk onderbouwd, terwijl de meeste gebruikers van deze operatierobots en de fabrikanten ervan er alles aan doen om de voordelen van hun dure paradepaardje uit te dragen”, aldus Heemskerk in het webmagazine van de Universiteit Maastricht, waar hij op 16 mei promoveert.
Marketing
Volgens Heemskerk worden operatierobots nu vooral ingezet als marketinginstrument. “Fabrikanten en gebruikers proberen er meer patiënten mee te trekken”, aldus Heemskerk. “Ondanks het gebrek aan wetenschappelijk bewijs denken patiënten vaak dat ze beter af zijn bij een behandeling met een robot.”
De chirurg deed zijn onderzoek in het Maastricht UMC+ waar hij het gebruik van de daVinci operatierobot analyseerde. Het Maastricht UMC+ was het eerste Europese ziekenhuis dat een dergelijke operatierobot kocht. Inmiddels gebruiken 18 Nederlandse ziekenhuizen de 1,5 miljoen euro kostende robot. In een gecontroleerde laboratoriumomgeving werkt de robot sneller en nauwkeuriger dan de mensenhand. In de klinische praktijk blijkt de robot duur en traag, aldus Heemskerk. Ook blijven er volgens Heemskerk bij behandeling met een robot vaker weefselresten met kanker achter.
Verplicht onderzoek
Gelet op de hoge kosten pleit Heemskerk voor een brede maatschappelijke discussie over het nut van de operatierobot. Ziekenhuizen moeten volgens Heemskerk verplicht worden mee te doen aan gerandomiseerd onderzoek dat de uitkomst van patiënten die wel en niet met de robot geopereerd zijn vergelijkt.
Onjuist
Voorzitter van de sectie robotchirurge van de Nederlandse Vereniging voor Urologie en chirurg in het Arnhemse Rijnstateziekenhuis Geert Smits is kritisch over Heemskerks bevindingen. “Het is onjuist dat de robot blijkt duur en traag is”, aldus Smits in MedNet. “De robot chirurgie heeft in de urologie de laatste jaren juist grote voordelen laten zien . De in de testomgeving uitgevoerde handelingen met de robot zijn evenzo goed en snel in de operatiekamer uit te voeren. Sterker nog, de robottechniek maakt eerdere onmogelijke handelingen mogelijk.”
