Onderzoek: 80 procent ziekenhuizen komt in rode cijfers

© Brian Jackson / fotolia.com

Finance Ideas schrijft dat dit jaar al veertien ziekenhuizen in liquiditeitsproblemen komen of convenanten met hun banken niet halen. Die moeten bijvoorbeeld leningen opnieuw financieren of worden gedwongen om te bezuinigen. Volgend jaar neemt het aantal ziekenhuizen dat in de problemen komt toe tot 21, becijferden de onderzoekers.

Vooral kleine ziekenhuizen (omzet minder dan 300 miljoen euro) komen in geldproblemen. Vorig jaar gold dat voor geen enkel klein ziekenhuis, maar over dit lopende boekjaar gaat het om tien kleine ziekenhuizen en vier grote. Volgend jaar zijn dat respectievelijk veertien en zeven ziekenhuizen. Acht instellingen moeten naar hun banken en dertien ziekenhuizen krijgen te maken met een geldtekort.

Drie scenario’s

Finance Ideas heeft in opdracht van de NVZ drie scenario’s doorgerekend. De variabelen waren de mate waarin zorgverzekeraars tariefcompensatie geven en de stijging van de cao-lonen. In januari volgend jaar loopt de cao af en inmiddels lopen de onderhandelingen hierover met de bonden. In de scenario’s zijn varianten berekend bij een stijging van de cao-lonen van 6, 9 en 12 procent.

Veel uitgaven personeel

Finance Ideas is uitgegaan van het basisscenario (9 procent loonstijging en 75 procent tariefcompensatie). Als de lonen volgend jaar 12 procent hoger uitpakken, komen nog meer ziekenhuizen in financiële problemen: 90 procent. Oorzaak is dat twee derde van de uitgaven van een ziekenhuis bestaat uit personeelskosten: 1 procent extra loon kost de ziekenhuizen 100 miljoen euro.

Lees ook op Zorgvisie: Enquête: personeelstekort klap voor financiële resultaten ziekenhuizen

Ad Melkert verontrust

In een reactie op het onderzoek zegt NVZ-voorzitter Ad Melkert “verontrust” te zijn. Zorgverzekeraars zouden “alle ruimte” moeten gebruiken om de inflatie en de stijgende loonkosten op te vangen: “Ziekenhuizen hebben dat geld hard nodig om de rekeningen te betalen.” De geldproblemen remmen ook het investeringsniveau, terwijl “juist nu de ziekenhuisbestuurders alle middelen nodig hebben om te investeren in de beste zorg voor de patiënt, goede arbeidsvoorwoorden voor zorgprofessionals en de uitvoering van IZA”, aldus Melkert.

Compensatie loonkosten

Melkert vraagt van de zorgverzekeraars om in de lopende contractgesprekken voor 2023 voldoende geld ter beschikking te stellen. “Van de overheid vragen we compensatie voor de stijgende energie- en loonkosten. Voor 2022 heeft de minister van VWS deze week aan zorgverzekeraars hiervoor de ruimte geboden om hiervoor te compenseren. Voor 2023 is er echter geen oplossing.” 

Reactie FNV

Elise Merlijn, bestuurder FNV Zorg & Welzijn, reageert op het onderzoek Finance Ideas: “Wat de NVZ – en het onderzoek dat in opdracht van de NVZ is gehouden – jammerlijk vergeet te vermelden, zijn de kosten voor externe inhuur. Er wordt nu alleen gewezen op de cao-loonstijgingen, waarvan nog niet bekend is hoe hoog die uit zullen vallen. Wat we wel weten, is dat het huidige personeel met bosjes omvalt of de sector verlaat, door ontevredenheid over de arbeidsvoorwaarden en omstandigheden. Om de zorg draaiende te houden, worden duurdere externe zorgverleners ingehuurd die de personeelskosten enorm opvoeren.

De FNV vroeg voor 2021 om 2,25 miljard euro extra om de loonachterstanden in de sector zorg & welzijn in te kunnen halen. Dat geld kwam er niet. Inmiddels weten we dat er over hetzelfde jaar tussen de 3 en 4 miljard euro aan externe inhuur is uitgegeven. Kortom: ondanks de rode cijfers, zouden de ziekenhuizen nu juist moeten investeren in meer waardering voor het huidige personeel. Uiteindelijk is dat goedkoper dan externe inhuur en beter voor de kwaliteit en continuïteit van de zorg, ook op de lange termijn.”