Tijdens de coronacrisis maakten patiënten en zorgverleners in veel grotere mate dan voorheen gebruik van digitale zorg, zoals beeldbellen, aldus de RVS. Deze versnelling is echter niet per se blijvend nu fysiek contact in de zorg weer vaker mogelijk is. Ook zijn niet alle ervaringen positief.
Het is daarom belangrijk dat het ontstane momentum wordt benut om digitale zorg verder door te ontwikkelen en in te bedden in zorgprocessen. Daarvoor doet de Raad enkele aanbevelingen.
Stel prioriteiten
De overheid dient inhoudelijk richting te geven aan de doorontwikkeling van digitale zorg. Digitalisering die helpt het personeelstekort in de zorg terug te dringen, heeft prioriteit. Gevolgd door de twee andere prioriteiten die daaraan verder invulling geven: digitale zorg die de positie en netwerken van zorgvragers versterkt en digitale zorg die toekomstige zorg voorkomt.
Bekostiging
Tijdens de coronacrisis kon digitale zorg vaak op dezelfde manier worden gedeclareerd als normale zorg. Volgens de RVS moet deze verruiming ook na corona blijven bestaan om duurzame bekostiging mogelijk te maken. Stimulering moet bovendien niet alleen gericht zijn op bestaande zorgaanbieders zoals nu het geval is, maar ook ruimte bieden aan vernieuwende vormen van digitale zorg, zoals initiatieven voor burgers ter voorkoming van zorg.
Praktijkgericht onderzoek
In de coronacrisis waren er naast positieve ervaringen ook kritische geluiden. Zo kan digitale zorg de therapeutische relatie tussen cliënt en zorgverlener soms bemoeilijken. Het is daarom belangrijk kritisch te blijven en ongefundeerd technologie-optimisme te voorkomen, aldus de RVS. Dit kan door te investeren in praktijkgericht onderzoek. Zo kan digitale zorg in co-creatie worden ontwikkeld en verbeterd. Toezichthouders moeten daarbij blijven beoordelen of de beoogde waardevolle bijdrage van digitale zorg in de praktijk inderdaad blijkt.
Daan Dohmen
In Zorgvisie zegt ict-ondernemer Daan Dohmen, een van de opstellers van het advies, dat zorgverleners, toezichthouders en de overheid nu stappen moeten gaan zetten. ‘Dat is bittere noodzaak, gezien de vergrijzing en het toenemende aantal patiënten met een chronische ziekte. Zowel het geld als de menskracht ontbreekt om daar op de oude manier een oplossing voor te vinden.’
Rol NZa
De NZa leverde een belangrijke bijdrage aan de versnelling van de digitale zorg door belemmeringen in de bekostiging weg te nemen, aldus Dohmen. ‘Misschien was dat nog wel de belangrijkste impuls. De essentie is dat digitale zorg in wezen gelijk is aan fysieke zorg, en dus op dezelfde manier moet worden bekostigd. Er was tijdens de coronacrisis geen prikkel om te kiezen voor de ene of de andere methode, en dat geeft zorgverleners de mogelijkheid om te kijken wat het beste past bij de situatie en bij de patiënt. Dat moet zo blijven, en we roepen het ministerie en de toezichthouders dan ook op om die verruiming te handhaven.’
In dit filmpje geeft de RVS een korte samenvatting van het rapport.
