In ziekenhuis St Jansdal in Harderwijk heeft de ziekenhuisapotheek een uniek medicatiebewakingssysteem in praktijk gebracht. De apotheek kan dankzij het systeem de patiënt gedurende de opname actief monitoren en bloedwaardes en andere gegevens van de patiënt bij de controle betrekken, waardoor minder en veel relevantere adviezen worden gegenereerd.
In het standaardsysteem monitorde de ziekenhuisapotheek de wisselwerking tussen verschillende medicijnen maar de bloedwaardes werden niet meegenomen in dit proces. De oude werkwijze resulteerde volgens ziekenhuisapotheker Pieter Helmons in een grote hoeveelheid meldingen op het moment van voorschrijven omdat patiëntspecifieke gegevens niet werden gekoppeld aan het medicijngebruik. Die meldingen zeiden alleen iets over de beginsituatie, bij opname van de patiënt.
In het nieuwe systeem wordt informatie zoals bloedwaardes wél meegenomen. De controle vindt meerdere keren per dag gedurende het verblijf van de patiënt plaats. Hierdoor krijgen artsen minder en veel relevantere adviezen. Bovendien, zegt Helmons: “Het systeem scheelt de arts veel irrelevante meldingen, namelijk het moeten ‘wegklikken’ van pop-ups, en het scheelt de ziekenhuisapotheker 50 procent van de tijd aan medicatiebewaking”.
De patiëntveiligheid is er ook bij gebaat. “Overleg van de ziekenhuisapothekers met de voorschrijver naar aanleiding van de meldingen in het nieuwe systeem leidt maandelijks bij minimaal vijftig patiënten tot een wijziging in hun medicatie”, aldus de ziekenhuisapotheker, die in 2014 gepromoveerd is op elektronisch voorschrijven als voorwaarde voor medicatieveiligheid. Het systeem controleert verder het geneesmiddelgebruik bij patiënten met een nierfunctiestoornis. Ook wordt het toegepast om doelmatig antibioticumgebruik en om juist geneesmiddelgebruik bij sondevoeding en slikproblemen te monitoren.
Elektronisch voorschrijfsysteem
Sinds 1 januari 2014 is het voorschrijven van geneesmiddelen via een elektronisch voorschrijfsysteem verplicht in Nederland. Bovendien moet het systeem de arts op het moment van voorschrijven attenderen op mogelijke problemen. De betreffende richtlijn vermeldt echter niet hoe deze controle moet worden uitgevoerd. Het St Jansdal heeft dit opgelost door een extra computersysteem in gebruik te nemen: een zogenaamd beslissingsondersteunend systeem waarmee verschillende databases aan elkaar kunnen worden geknoopt. Dit is ontwikkeld en geïnstalleerd door Medecs. Pieter Helmons heeft het systeem gevuld met de juiste beslisregels.