Het rapport Uit de wurggreep van corona dat vrijdag wordt gepubliceerd, toont wat de gevolgen zijn van het tekort aan reguliere zorg tijdens de coronacrisis. De onderzoekers stellen dat honderdduizenden mensen zijn geraakt doordat ze hun normale behandeling hebben gemist of zullen missen. 75.000 daarvan, hadden een dermate urgente behandeling nodig, dat die niet langer dan twee weken kon wachten.
In de cardiologie alleen zijn er zo’n 200.000 hartpatiënten die een behandeling hebben gemist ten gevolge van de coronacrisis en de anderhalvemeterregels. Dat komt ook door angst of terughoudendheid bij patiënten om naar het ziekenhuis te komen. Daarbij gaat het om tienduizenden patiënten met hartinfarcten, boezemfibrilleren of andere ernstige hartproblemen.
Levensjaren
De onderzoekers schatten in dat dit 65.000 tot 100.000 levensjaren kost. Ze hebben dit berekend door te kijken wat normaal de toegevoegde de waarde is van de totale cardiologische zorg (2 levensjaren voor de hele bevolking) en welk deel daarvan niet is uitgevoerd. Maar ook hebben ze per cardiologische behandeling gekeken naar de toegevoegde waarde ten opzichte van niets doen. Bij al die keren niet ingrijpen, is er een negatieve impact op hoe lang men nog leeft.
Bij de meest urgente cardiologische behandelingen bij hartfalen, hartinfarcten en boezemfibrilleren gaat het om ongeveer 45.000 levensjaren bij 20.000 tot 30.000 patiënten. Maar er gaan ook nog zeker 30.000 levensjaren verloren bij ongeveer 130.000 tot 170.000 laagrisicopatiënten, omdat behandelingen en controles van hartritmestoornissen en controles van pacemakers uitgebleven zijn.
Onwaarschijnlijke impact
In de minst gunstige berekening kost de uitblijvende cardiologische zorg in totaal 100.000 levensjaren. Bert van Rossum, voorzitter van de NVVC: “Om een beeld te geven: dat kan bijvoorbeeld betekenen dat tienduizend hartpatiënten tien jaar korter leven. Daarnaast verslechtert de gezondheid van nog eens vele duizenden hartpatiënten door het tekort aan die noodzakelijke zorg. Een onwaarschijnlijk grote impact die we onder ogen moeten zien.”
Inhalen onmogelijk
De berekening over de schade van weggevallen cardiologische zorg gaat over heel 2020. Gupta-onderzoeker Lisa Vogelpoel vertelt dat de reguliere cardiologische zorg halveerde in de afgelopen maanden. “Maar ook in de komende maanden zitten we nog maar op een capaciteit van maximaal 70 of 80% van normaal. En inhalen later in het jaar is eigenlijk onmogelijk. Alleen al door de anderhalvemeterregels. Een volgende coronapiek kan meer gevolgen hebben.”
Patiënt bleef weg
Dat een groot deel van de cardiologische zorg stilviel, lag niet alleen aan beslissingen van ziekenhuizen en medici. Want er was minder capaciteit om plaats te maken voor coronapatiënten en heel veel dotterbehandelingen werden uitgesteld. Maar patiënten durfden ook niet naar het ziekenhuis te komen of meldden ze zich veel minder vaak bij de huisarts. De auteurs van het rapport vinden dat de drempels om zich te melden bij de dokter moeten worden weggenomen. Richting patiënten hebben ze ook een boodschap voor de komende maanden. “Meld je en kom zoals normaal naar de dokter, want anders kun jij een van die levens zijn die wordt geraakt door uitblijvende behandelingen”, besluit Vogelpoel.
‘Terug in de tijd’
Volgens Vogelpoel zijn mensen na hartinfarcten soms pas weken later gezien, met grote schade en overlijdingskansen tot gevolg. “Het lijkt bijna of we qua kwaliteit van zorg ver terug in de tijd gaan toen cardiologen aandoeningen pas veel later konden ontdekken. Nu komt dat door uitgebleven behandelingen, omdat patiënten met een hartinfarct zich niet melden in het ziekenhuis. Ook in het uitstellen van niet-acute zorg schuilt risico. Als er tienduizend mensen geen bloeddrukverlagers of cholesterolremmers krijgen, dan kost dat al levensjaren.”
Sluipmoordenaar
De coronacrisis is voor hartpatiënten een sluipmoordenaar gebleken en volgens de onderzoekers zal dat ook gelden bij andere ziektebeelden, zoals kanker. “Het aantal levensjaren dat het stilvallen van cardiologische zorg heeft gekost, kun je verveelvuldigen als je ook andere specialismen bekijkt”, zegt Vogelpoel. Of Gupta ook daar onderzoek naar gaat doen, weet ze nog niet.
Door overvallen
De auteurs van het rapport vinden dat er lessen getrokken moeten worden van de pijnlijke conclusies. Zij noemen het ‘onverantwoord om langer te wachten’ met het hervatten van de reguliere zorg en vinden dat de zorg moet kunnen ‘loskomen uit de greep van corona’. Volgens Gupta, de NVVC en Medtronic mag de zorg nooit weer op deze manier stilvallen door bijvoorbeeld de uitbraak van een epidemie.
“Het was crisis, eigenlijk als oorlogstijd”, zegt Vogelpoel. “Men wist de gevolgen dus niet. Maar de volgende keer kunnen we hier niet meer door overvallen zijn. We moeten dan echt kijken hoe je coronazorg en reguliere zorg zoveel mogelijk allebei kunt blijven doen.” Volgens haar gaat het niet alleen om de meest urgente zorg die binnen een week zou moeten plaatsvinden. Want iets wat binnen een maand moet, kun je ook niet blijven uitstellen.
Isoleren
De onderzoekers stellen onder meer voor dat de coronazorg zoveel mogelijk wordt geconcentreerd in enkele ziekenhuizen per regio. Ook opperen ze thuismonitoring beter te gebruiken om het ziekenhuis te ontlasten bij controle van chronische aandoeningen als hartfalen. Ze zien daarvoor ook kansen in andere takken van zorg, zoals bij COPD en diabetes. En zien ook kansen voor chemo en nierdialyse bij de mensen thuis. Vogelpoel: “Dan moeten we verder de schaarse capaciteit zo efficiënt mogelijk inzetten, door bijvoorbeeld patiënten nog sneller naar huis te sturen. Of door tijdelijk met gespecialiseerde operatiekamers te werken, dan kan er via een soort lopendebandwerk routinematig worden gewerkt.”
‘Maatregelen’
Patiëntenorganisatie Harteraad wil dat er wordt ingegrepen, vertelt directeur Anke Vervoord. “Het verlies van levens van hartpatiënten op deze enorme schaal, is reden voor grote zorg.” Harteraad herkent ook de impact op de levenskwaliteit. “Het gaat dan om mensen die ernstig beperkt worden in hun dagelijks leven, of die aan huis gekluisterd raken. Ze ondervinden in toenemende mate klachten op zowel fysiek als mentaal terrein. We vinden dat acuut maatregelen nodig zijn om nog erger te voorkomen. “
Langzaam maar zeker ,wordt steeds meer zichtbaar inzake COVID-19. Onder andere de vraag hebben EU- regeringen het beleid (angst) juist en terecht gebruikt voor een lockdown. Inmiddels is de zelfcensuur bij de meeste mainstream journalisten dermate diep geinternaliseerd dat zij zich er doorgaans niet eens meer van bewust zijn.
Binnen de context van de WHO is dit bedacht en verder uitgerold . Wereldwijd .Wat over blijft is beperking van schade op elk niveau . De hoop op een onafhankelijk onderzoek naar deze WHO agenda een elusie.