Ziekenhuizen halen een groeiend deel van de omzet uit niet-zorgactiviteiten, zoals catering, winkelverkopen en parkeergelden. Bij de Universitair Medische Centra (UMC’s) bestond in 2008 zestien procent van de opbrengsten uit dergelijke activiteiten, in algemene ziekenhuizen was dit zes procent.
Onvoldoende solvabiliteit
Dit blijkt uit de rapportage ‘Gezondheid en zorg in cijfers 2009’ van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Het CBS constateert eens te meer dat de financieel-economische positie van zorginstellingen weinig rooskleurig is. Van de ziekenhuizen heeft tweederde een solvabiliteit van minder dan vijftien procent. In de andere sectoren ligt het percentage instellingen met een onvoldoende solvabiliteit tussen de dertig en vijftig procent.
Versnippering
Het CBS merkt op dat de financiering van de zorg steeds meer versnipperd raakt. Dit hangt ondermeer samen met het feit dat een groeiend aantal zorgactiviteiten is overgeheveld naar andere financieringsbronnen dan de AWBZ en Zorgverzekeringswet. In dit verband kan worden gedacht aan de uitbreiding van het B-segment in de curatieve zorg en de invoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Daarnaast is het aandeel subsidies in de opbrengsten van met name de geestelijke gezondheidszorg (ggz) en UMC’s toegenomen.
Vorderingen
Het CBS stelt vast dat de liquiditeitspositie van ziekenhuizen en ggz-instellingen onder druk komt te staan door de invoering van prestatiebekostiging. Eind 2008 bestonden de totale activa voor 7 tot 14 procent uit vorderingen voor nog niet afgeronde dbc-behandelingen. Ook hadden de ziekenhuizen en ggz een groot bedrag aan vorderingen uitstaan voor diensten en producten die voortkomen uit het werken met dbc’s.
Lenen
Met name de ggz is door deze ontwikkeling in financiële nood geraakt. Om het uitblijven van dbc-inkomsten op te vangen zagen ggz-instellingen zich genoodzaakt om leningen bij de banken af te sluiten. De schulden aan kredietinstellingen binnen de sector zijn gestegen van 174 miljoen euro in 2007 naar 369 miljoen euro in 2008.
