De open brief is onder meer ondertekend door de NFU (academische ziekenhuizen), de NVZ (algemene ziekenhuizen), de VNG (Vereniging van Nederlandse Gemeenten), de RVS (Raad voor Volksgezondheid en Samenleving), de SER (Sociaal Economische Raad), de FNV, de NZa (Nederlandse Zorgauroriteit), de brancheorganisatie voor GGD’en (GGD GHOR Nederland) en verschillende ouderen- en jongerenbonden. Daarnaast behoren influencers als Maurice van de Bosch (bestuursvoorzitter OLVG) en Marcel Levi (voorzitter NWO) De open brief wordt aangeboden aan minister Schouten van Armoedebeleid en staatssecretaris Van Ooijen van VWS.
Symptoombestrijding
Volgens de brief hebben veel artsen nu het gevoel dat ze vooral aan symptoombestrijding doen. Ze schrijven slaappillen voor aan mensen die wakker liggen omdat hun baan op de tocht staat. Een kind met astma veroorzaakt door een schimmelig huis, krijgt een puffer. Het is dweilen met de kraan open, vinden de ondertekenaars. Mensen belanden met problemen in de zorg, terwijl die problemen met preventief beleid vermijdbaar zijn.
Bestaanszekerheid
“Bestaanszekerheid is een belangrijke sleutel tot de oplossing”, zegt KNMG-voorzitter René Héman: “Dagelijks zien artsen en andere professionals mensen met gezondheidsproblemen waarvan de oorzaken en oplossingen buiten het medische domein liggen. Wie voortdurend ieder dubbeltje moet omdraaien, kan in de supermarkt niet anders dan kiezen voor de goedkoopste optie, wat vaak ook de ongezondste is. Het vergroten van de kans-gelijkheid leidt tot een gezonder leven voor iedereen. ”
Brede coalitie
Leefstijl en de sociale en fysieke omgeving bepalen voor bijna 70 procent iemands gezondheid. De impact van de medische zorg op gezondheid van mensen is slechts 11 procent. Dat artsen het probleem niet alleen kunnen oplossen, blijkt uit de brede steun voor het initiatief van de KNMG. De ondertekenaars roepen minister Schouten van Armoedebeleid en staatssecretaris Van Ooijen van Volksgezondheid op om:
- in te zetten op structurele verbetering van de bestaanszekerheid;
- beleid te ontwikkelen met ervaringsdeskundigen;
- gezondheidsdoelen wettelijk te verankeren;
- naleving van de gezondheidsdoelen te organiseren.
Bestaanszekerheid
Zet in op structurele verbetering van de bestaanszekerheid van mensen en borg het recht hierop wettelijk. De ondertekenaars doelen op een stabiel en voldoende besteedbaar inkomen en de mogelijkheden tot gezond eten, onderwijs, gezond en veilig wonen en werken.
Ervaringsdeskundigen
Ontwikkel beleid met ervaringsdeskundigen. “We moeten niet oordelen over de keuzes die mensen maken vanuit armoede, maar de vraag stellen waarom ze die keuze maken. Kijk lokaal wat er nodig is en ga gezamenlijk aan de slag in de wijk. Hiermee brengen we ook de menselijke maat terug en het zo nodige vertrouwen in de overheid’, aldus de brief.
Wettelijke gezondheidsdoelen
Werk aan de structurele verbetering van de gezondheid van burgers en zorg voor wettelijke borging van gezondheidsdoelen. Daar de lange termijn gezondheidsdoelen wettelijk te verankeren wordt de urgentie breder gevoeld en opgevolgd.
Naleving van gezondheidsdoelen
Toezicht op naleving van deze doelen departement-onafhankelijk in te richten. Er zijn langdurige (dit gaat over decennia) en integrale oplossingen nodig, waarbij de kans op een gezond leven wordt verankerd in beleid op ieder niveau. De gezondheidsproblematiek kan niet geïsoleerd aangepakt worden. Om te voorkomen dat mensen ziek worden, is het van belang dat de gezondheid van de burger uitgangspunt is bij elk beleid: Health in all policies. Er moet een beoordeling worden gemaakt over wat de impact op de gezondheid van de burger is, ongeacht door welk departement of decentrale overheid het beleid wordt gemaakt.
Actie
De ondertekenaars pleiten voor onmiddellijke actie. “In ons land overlijden mensen in een lagere sociaaleconomische positie gemiddeld acht jaar eerder dan mensen in een hogere sociaaleconomische positie. Ook leven ze gemiddeld drieëntwintig jaar in minder goed ervaren gezondheid. De gezondheidsverschillen tussen mensen nemen niet af, maar juist toe. Dat is onaanvaardbaar. Er worden al veel maatregelen getroffen om de bestaanszekerheid te verbeteren, maar helaas met te weinig effect. De ondertekenaars vragen het kabinet met klem om hier extra werk van te maken. Iedereen in Nederland verdient een kans op een zo gezond mogelijk leven, ongeacht in welke stad of wijk je wordt geboren, naar welke school je bent gegaan of wat je inkomen is.”
Lees ook het interview met René Héman op Zorgvisie: Brede coalitie wil wettelijke verankering gezondheidsdoelen
Deze brief is een duidelijke oproep aan regerend Nederland zich eindelijk, als bij aanstelling beloofd/gezworen, zich te gaan houden aan artikel 20 van de Grondwet.