“Als je niet weet wat kinderen en jongeren belangrijk vinden, hoe kun je dan goed beleid maken?”, aldus Suzanne Laszlo, directeur UNICEF Nederland.
Jeugdzorg onder kinderen te zien
UNICEF Nederland sprak met 32 organisaties die invloed hebben op het nieuwe jeugdzorgbeleid via overlegtafels, zoals onder andere de Hervormingsagenda Jeugd. Het gaat om organisaties zoals Jeugdzorg Nederland, Veilig Thuis en de Raad voor de Kinderbescherming.
Uit de gesprekken blijkt dat er een breed gedragen erkenning is van het belang van jeugdparticipatie, maar dat er uitdagingen zijn in de uitvoering. Het merendeel van de organisaties spreekt daarom vooraf nauwelijks of niet met kinderen en jongeren over wat zij belangrijk vinden. Zo zei een van de organisaties: “Als we niet oppassen zijn we 24/7 bezig met jeugdzorg zonder dat we kinderen zien”. Deze uitkomst is zorgwekkend.
Toegankelijke taal
UNICEF ziet dat weliswaar bij de Hervormingsagenda Jeugd en het Toekomstscenario Kind- en Gezinsbescherming kinderen worden betrokken. Maar dit gaat verre van perfect. Stukken zouden niet worden aangepast aan jongeren en aan de gesprekstafels wordt niet altijd gecommuniceerd in toegankelijke taal. Een van de ondervraagde jongeren vertelt: “Ik vroeg of de documenten in makkelijkere taal konden, maar daar kreeg ik eigenlijk geen reactie op”.
Ook is het niet altijd duidelijk hoe zwaar de adviezen of inbreng van jongeren meewegen. Vergoedingen voor jongerenorganisaties zijn vaak anders geregeld dan voor andere betrokken organisaties waardoor het moeilijk is om betrokkenheid te organiseren.
Organisatie en financiën
“Uit onze gesprekken met jongeren en organisaties blijkt dat bij het begin van de discussies aan de overlegtafels het belang van het kind wel voorop staat, maar de gesprekken daarna al snel gaan over hun eigen organisatiebelangen en financiële vraagstukken”, aldus Laszlo. “Terwijl de belangen en behoeften van kinderen in alle gesprekken centraal moeten staan. Niemand lijkt in deze gesprekken nog voor het belang van kinderen op te komen. Dat is iets wat veel organisaties ook erkennen en waar ze aan willen werken.”
UNICEF pleit voor een andere houding van betrokken organisaties. “Deelnemers aan jeugdzorgtafels moeten signaleren wanneer jongeren ontbreken. En organisaties moeten hun invloed gebruiken om hun belangen te waarborgen. Dan zullen de gesprekken hopelijk gaan waar ze over moeten gaan: wat het beste is voor kinderen en jongeren.”
Eerder vertelde Tamara van Ark al dat elk gesprek gedomineerd werd door financiële beheersbaarheid. Van Ark is voorzitter van de Deskundigencommissie en deed onderzoek naar de hervormingsplannen in de jeugdzorg.
