Het experiment met de vrije prijzen bij de tandarts is begonnen. Er zijn berichten over stijgende prijzen, zonder dat de kwaliteit beter wordt. Het zijn echter niet de vrije prijzen, maar de bekostiging die problematisch is, zo ervaarde ik zelf laatst toen ik een ontstoken verstandkies had. Een verslag van een adviseur met kiespijn.
Kiespijn
Ik werd wakker met kiespijn. Kijkend in de spiegel stelde ik de diagnose; mijn verstandskies rechtsonder was de boosdoener. Bellen met de tandarts leverde het advies op van schoonmaken met waterstofperoxide. Na twee dagen geen resultaat toch maar naar de tandarts. Na een foto was het zeker: die kies moest eruit. Ik ging liggen en dacht dat het zo voorbij zou zijn.
Niets bleek minder waar: de kies brak af en ik moest bloedend per koerier richting ziekenhuis. Daar aangekomen bleek ik eerst een ponskaartje te moeten hebben. Een strenge mevrouw nam mijn gegevens op en vroeg of ik niet wat vrolijker kon kijken in de webcam. Toen ik breed grijnsde en de mevrouw de verbandjes zag, was wat minder vrolijk kijken ook goed. Daarna door naar de kaakchirurg, die opnieuw foto’s maakte en toen gelukkig vrij vlot de kies eruit had.
Eind goed, al goed?
Ik ging naar huis met een opgelucht gevoel dat het goed was afgelopen. Totdat de rekeningen binnenkwamen. De tandarts factureerde foto’s en het ‘verwijderen’ van de verstandskies conform de tarievenlijst. Niet veel later factureerde ook de kaakchirurg. In totaal zo’n 400 euro lichter, overdacht ik of het normaal is om een factuur van iemand te krijgen die je (met de beste bedoelingen overigens) van de regen in de drup helpt.
In veel branches is het ondenkbaar; een garagebedrijf betalen voor een reparatie die niet lukt, of erger nog, die je auto verder stuk maakt, is niet voorstelbaar. In de gezondheidszorg betalen we echter nog veelal voor inspanningen in plaats van resultaat.
Efficiency prikkelen
Verder is het vreemd hoe de tarievenlijst van de tandarts in elkaar zit; voor iedere verrichting kan de tandarts een rekening sturen, waardoor er maar beperkte prikkels in het systeem zitten om zo effectief mogelijk te werken. Ik stelde me een projectontwikkelaar voor die rekeningen kon sturen voor elke vloer, keuken of badkamer die hij realiseert in plaats van betaald te worden per huis dat hij aflevert. Ik vermoed dat er dan weinig leefruimte overblijft in een gemiddeld huis.
Terug naar de basis: waar zit de waarde voor de patiënt?
De oplossing voor betere mondzorg is zo eenvoudig; we moeten ons afvragen hoe de tandarts waarde voor de patiënt creëert. In generieke zin is daarop het antwoord: door bij te dragen aan een goed gebit. Kortom, de prikkels moeten de tandarts stimuleren gaatjes en ontstoken kiezen te voorkomen. Dit kan bijvoorbeeld heel goed via een (case mix gecorrigeerd) abonnementstarief, waarbij de tandarts een belang heeft bij minder in plaats van meer gaatjes. Ook aan zo’n nieuw systeem kleven ongetwijfeld uitvoeringsaspecten, maar dit zou wel een fundamentele stap de goede richting in zijn, die leidt tot minder vraag naar mondzorg. En warempel, dan ontstaat er wellicht een beetje gezonde overcapaciteit in de markt, waardoor concurrentie gewoon leidt tot meer service, hogere kwaliteit en lagere prijzen. Wat wil je nog meer?
Volg David op twitter: https://twitter.com/DavidIkkersheim