Natuurlijk is “Zinnige Zorg” altijd zinnig. Vooral als deze trajecten van onderop geïnitieerd worden kunnen significante verbeteringen bereikt worden. In dit licht is het programma “Doen of laten” van IQhealthcare een voortreffelijk initiatief. Van 1300 ingrepen en handelingen werd vastgesteld dat die beter vermeden kunnen worden. In de meeste ziekenhuizen zijn deze adviezen in behandelprotocollen van de vakverenigingen verwerkt en worden via visitaties getoetst.
Hoe zinnig ook, toch moeten wij ons afvragen of deze trajecten macro-economisch grote besparingen teweeg zullen brengen zoals politiek Den Haag verwacht.
Traditioneel worden zorgkosten verdeeld in die van “cure” (ziekenhuiszorg/(para-)medische zorg) en “care” (langdurige zorg. Om de rol van ziekenhuis en medisch specialisten in de cure te analyseren kunnen de OESO gegevens van Nederland vergeleken worden met die van Denemarken en Zweden. In deze landen bestaat een soort nationale gezondheidszorg met alle medisch specialisten in dienstverband. Zoals gebruikelijk bij OESO worden zorgkosten en de onderdelen daarvan weergeven als percentage van het GDP (Gross Domestic Product) dat een soort gestandaardiseerd BBP (Bruto Binnenlands Product) is. De OESO statistieken zijn door het CBS bewerkt voor Nederlands gebruik en vertonen een duidelijk beeld.
(N.B. De door OESO gebruikte rubriek “Hospital care/Paramedical care” is door het CBS vervangen door (Para)medical care)
Langdurige Zorg
In een toelichting stelt het CBS dat de post (para-)medical care (cure) in Europees perspectief zeer laag is en die van de langdurige zorg (care) daar en tegen hoog uitvalt. De cure kosten in Nederland vallen procentueel lager uit dan die van Zweden en Denemarken. Terwijl de totale zorgkosten in Nederland tot de 10 hoogste van Europa horen, zijn die van Denemarken relatief laag door een zeer efficiënt zorgsysteem met weinig bureaucratie .
Zweden kent overigens net als Engeland een groot wachtlijstprobleem waardoor er ook daar een uitgebreid circuit van private klinieken is ontstaan. Het lijkt erop dat deze ontwikkeling eveneens in Nederland zal gaan plaatsvinden gezien het feit dat zowel de NZa als zorgverzekeraars contracten met ZBC’s niet meer uit de weg gaan.
De conclusie kan worden getrokken dat de veronderstelling dat de cure mede de oorzaak is van de dure Nederlandse gezondheidszorg ten gevolge van het systeem van financiering en vrij gevestigde medisch specialisten, niet op feiten is gebaseerd. Het lijkt aangewezen bij bezuinigingen in de zorg de focus niet op de cure te richten, maar een grondige analyse te laten plaatsvinden naar wat ons zorgstelsel werkelijk nodig heeft om doelmatiger te worden.
Robert Kreis
Chirurg n.p. en em. hoogleraar Brandwondenzorg VUmc
Gebruikte literatuur:
Toerusting in de arena van de gezondheidszorg. Oratie A.Klink. Vrije Universiteit Amsterdam 25 oktober 2012
Doen of laten? S van Dulmen, E.Verkerk, T.Kool, e.a. Publicatie van IQHealtcare, Radboudumc 2019
Sweden’s healthcare is an embarrassment. The Local. 27 January 2015
Zorgverzekeraars reiken zelfstandige klinieken voorzichtig de hand SKIPR 07 10 2021
Aanpassing zorgstelsel kan miljarden besparen R.W.Kreis. Medisch Contact 12 Januari 2017
Geachte heer Kreis, ik deel uw optimisme helaas niet.
Mijn analyses zijn mede gebaseerd op een longitudinale vergelijking van alle sinds 2007 beschikbare en relevante kwaliteitsindicatoren van de medische zorg in de 14 modern Europese landen (bron: OECD Health at a Glance).
Ik heb een maatstaf ontwikkeld die ik voorlopig ‘PrijsvandeZorg’ noem. Deze maatstaf is het uitkomstgetal van het %BNP van een land in de curatieve zorg, vermenigvuldigd met de gewogen prestaties op de kwaliteitsindicatoren. Ik ga dit nog uitwerken, maar het beeld is al wel duidelijk.
Nederland is er relatief op achteruitgegaan qua ‘PrijsvandeZorg’ in vergelijking met de andere landen sinds 2007 , alleen Belgie heeft nog meer terrein verloren.
Je kunt stellen: Met de invoering van de gereguleerde marktwerking in de medische zorg is de kwaliteit Q gebleven (Q is goed, maar niet exceptioneel), de totale kosten zijn gestegen (toename overhead), de regie op de Volksgezondheid is losgelaten
Zie, om te beginnen > http://gijsvanloef.nl/2021/11/14/update-landenvergelijking-eu14-oecd-health-at-a-glance-2021/
Beste hr van Loef.
ik ben op de hoogte van uw publicaties. Ik heb het niet zozeer over kwaliteit van de zorg maar over de kosten ervan. Klink stelt dat er miljarden uit de curatieve zorg te halen zijn. Ben het met u eens dat de kwaliteit van de zorg behoorlijk onder druk staat.