De politieke ineenstorting van Griekenland lijkt afgewend. Maar de economische crisis gaat onverminderd door. De zorgsector is inefficiënt en er zijn te weinig medicijnen.
Griekse zorgsector
De Griekse zorgsector staat er slecht voor. Vergeleken met Nederland is er op zijn minst één objectief nadeel. Griekenland telt honderden eilanden die alleen per boot of helikopter bereikbaar zijn. De beschikbaarheid van tientallen helikopters, honderden ambulances en bijbehorend personeel kost miljoenen euro’s per jaar. En wie een auto-ongeluk krijgt of kanker heeft, die moet naar het vasteland.
Minpunten
Er zijn meer minpunten. De gezondheidszorg valt onder de publieke sector. Tussen de 800.000 en 1 miljoen mensen werken voor de Griekse overheid – op een totaal van 11 miljoen inwoners. De publieke sector is ouderwets, verstard en corrupt, weet de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO). Elk ministerie is log en kent al gauw 439 afdelingen.
Inefficiënte ziekenhuizen
In de zorg komen daar vele inefficiënte ziekenhuizen bij waar iedereen gratis wordt geholpen, ook de 1 miljoen werklozen en de pakweg 1 miljoen migranten en illegalen die nooit premie hebben betaald. Intussen ontbreekt het aan hoogwaardige ict en dreigt er door wanbeleid een tekort aan medicijnen te ontstaan.
Crisis-bezoek
Afgelopen week bezocht ik met enkele Europese journalisten Griekenland. We waren uitgenodigd door de Europese Commissie, zodat we ons eigen oordeel konden vormen over de economische en politieke crisis in het land. Voor vertrek deed De Telegraaf de trip af als ‘een snoepreisje’.
Niets was minder waar. Ter plekke spraken wij urenlang met ministers, politieke analisten, hoge ambtenaren, vakbondsleiders en ondernemers. Zelfs onderzoeksbureau McKinsey stond klaar met vijf strak-in-het-pak-gestokken mannen die ons tracteerden op een spervuur aan hoopgevende feiten en feitjes.
Het Hygeia ziekenhuis
Maar de meeste informatie kreeg ik toen ik in mijn eentje het Hygeia ziekenhuis bezocht. Dat bevindt zich in een drukke woonwijk aan de noordkant van Athene. Hygeia blijkt dé uitzondering te zijn in de Griekse gezondheidszorg. Het valt namelijk niet onder de reguliere publieke zorg.
Hygeia is het grootste, het oudste (sinds 1973) en met 14 operatiekamers het beste private ziekenhuis van Griekenland. Het is kleinschalig, laagdrempelig en efficiënt opgezet. Het heeft bijna 1.500 medewerkers en biedt het complete palet aan ziekenhuiszorg, van gynaecologie tot toponcologie, van orthopedie en radiologie tot plastische chirurgie.
Met het belendende kinderziekenhuis, ziekenhuizen op Cyprus en in Albanië, valt het onder de Hygeia Group, in 2010 goed voor 91 miljoen euro winst. Minderheidsaandeelhouder is het beursgenoteerde MIG, de Marfin Investment Group, die tevens de volledige zeggenschap heeft bij de Griekse luchtvaartmaatschappij Olympic Air.
Hard werken
Bij Hygeia wordt er zichtbaar scherp op de kosten gelet. Het personeel draait overuren, mede doordat de Griekse regering, om uit de schulden te komen, in 2010 het ziekenhuis een extra belastingheffing van 2 miljoen euro heeft opgelegd. Dit jaar wordt eenzelfde bedrag geïnd, via de electriciteitsrekening – een maatregel om belastingontduiking, een Griekse volkssport, tegen te gaan.
Vat zonder bodem
“De publieke zorgsector is een vat zonder bodem. Daar worden de private klinieken het slachtoffer van,” zegt Paris Kosmidis, befaamd kankeronderzoeker en voormalig president van de European Society for Medical Oncology. Jarenlang was hij werkzaam in de publieke zorg, nu is hij hoofd van de afdeling medische oncologie bij Hygeia.
Vriendjespolitiek
Terwijl veel Griekse gesprekspartners, zelfs Stavros Lambrinidis, de vertrekkende minister van Buitenlandse Zaken, uitsluitend off the record willen praten, neemt Kosmidis geen blad voor de mond: “Ik heb niets te verliezen. Mijn reputatie is sterk genoeg.” Hij hekelt het politieke stelsel in zijn land, waar enkele grote families het beleid bepalen, vriendjespolitiek normaal is en stemmen worden gekocht.
Topzorg
Zijn afdeling kan zich meten met topklinieken in Europa of de Johns Hopkins University in het Amerikaanse Baltimore. Ja, geeft hij toe, hij behandelt uitsluitend particuliere klanten. Niet elke Griek kan zich dus deze topzorg permitteren. Doordat iedereen meer belasting moet betalen, soms tot 50 procent extra, dreigt zijn klandizie te slinken. Hij zucht: “Als dit zo doorgaat, schrijft onze kliniek straks rode cijfers.”
Kansen
Goede zorg is dus mogelijk. Maar tegen welke prijs? Kosmidis is helder. “De huidige crisis biedt de Grieken ook de kans om eindelijk het inefficiënte zorgstelsel te hervormen.”