In de persconferentie die avond kondigt Rutte versoepelingen aan. Dit na een breed betoog dat we risico’s moeten durven nemen. Iets waarop we hem eerder nog niet konden betrappen. De IC’s liggen vol, de modellen van het RIVM laten geen grote veranderingen zien, het vaccinatieprogramma loopt achter. Het enige keiharde lichtpuntje waarop het besluit gebaseerd is blijkt de hoop van Jaap van Dissel. De hoop van Jaap dat het goed zal komen. Dus kunnen de terrassen open en de avondklok eraf. Je ontkomt bijna niet aan het idee dat het enige doel dat hiermee gediend wordt, de publiek opinie is.
Oranjefeest 538
Het Fieldlab Oranjefeest van 538 wordt afgelast. De aanleiding hiervoor is dat medewerkers van het Amphia Ziekenhuis een actie zijn gestart. Hoewel ik niet gebeld ben vermoed ik dat het voornamelijk IC-verpleegkundigen betrof. Hun actie werd vervolgens breed gesteund met meer dan 150.000 handtekeningen. Dus de burgervader van Breda komt op zijn besluit terug. De risico’s zijn te groot. Nu zag ik die Fieldlabs aanvankelijk als een doekje voor het bloeden. Een lichtpuntje in donkere tijden. Maar het gaat ook om een serieus onderzoek en met alle mutanten van het Coronavirus die er nog aankomen geen overbodige luxe.
Nu wordt het echt tijd om de balans op te maken. We gaan enerzijds landelijk wel erg vroeg versoepelen vanwege de publieke opinie. Rutte neemt risico’s. Anderzijds wordt een gecontroleerd experiment, waar ongetwijfeld goed naar is gekeken door Andreas Voss onderzoeker en lid van het OMT, afgeblazen vanwege diezelfde publieke opinie. De burgervader neemt geen risico’s. Ook hier zijn er twee opties. Of we zijn als land langzaamaan schizofreen aan het worden. Wat goed zou kunnen want het zijn zware tijden. Of we hebben een serieus probleem met het bestuur van ons land van hoog tot laag.
Deugdelijke onderbouwing
De meest voor de hand liggende optie is toch wel het bestuur. Met het land gaat het verder wel goed, want veruit de meeste mensen snappen de ernst van de situatie en houden zich aan de regels. Ook aan de avondklok waarvoor nauwelijks bewijs is. Over mondkapjes is nauwelijks discussie, terwijl anderhalve meter afstand ruim toereikend is. Het geduld houdt op als er structureel geen deugdelijke onderbouwing is voor maatregelen en besluiten. Met als hoogtepunt de hoop van Jaap. Met een overheid die de oren laat hangen naar wisselende minderheden wordt het wel erg verleidelijk bij ieder besluit breed te meten en mee te wegen wat de publieke opinie is. Er is dan wel één belangrijke voorwaarde. De feiten moeten helder zijn voor de burger. Dus we moeten stoppen met sturen op ongefundeerde verwachtingen, hoop en vrees. Dat gaat niet gebeuren verwacht ik.
Ik begrijp dat nu het leger toch voorzichtig meekijkt naar het vaccinatieprogramma. Een mooi begin. De crisis managen zou een mooie volgende stap zijn. Soldaten leren om in een crisis eerst voor hun eigen veiligheid te zorgen en dan pas voor de ander. Als derde optie voor mijn vriend wil ik aangeven dat je ook gewoon nee kunt zeggen als de grenzen echt helemaal bereikt zijn. Alle betrokken zorgpersoneel wens ik veel sterkte.
Jaap van den Heuvel
Director of the MBA Healthcare | Amsterdam Business School | University of Amsterdam
Een land kan niet schizofreen zijn, net zoals een land geen corona kan zijn. Schizofrenie is een ernstige psychiatrische ziekte. Ook ik maak mij overigens zorgen over de tweedeling in meningsvorming.