Vernieuwend bezig zijn in de zorg lukt op veel vlakken. Zorgorganisaties zijn bezig met regelarme zorg, met investeringen in technologische ontwikkelingen, verbetering van arbeidsprocessen. Maar als het om kwaliteit gaat, blijkt dat voor de instanties om de zorg heen heel moeilijk te zijn, vernieuwen.
Vernieuwend bezig zijn in de zorg lukt op veel vlakken. Zorgorganisaties en de instanties en instellingen daaromheen zijn bezig met regelarme zorg, met investeringen in technologische ontwikkelingen, verbetering van arbeidsprocessen. Niet altijd even snel naar onze zin, maar steun krijgen we wel. Maar als het om kwaliteit gaat, blijkt dat voor de instanties om de zorg heen heel moeilijk te zijn, vernieuwen.
Betrouwbare indicatoren
Vorige week stelde de Algemene Rekenkamer dat de ministers van VWS er niet voldoende in zijn geslaagd om de transparantie van de zorg te vergroten. Volgens de onderzoekers ontbreekt het aan betrouwbare indicatoren die over meerdere jaren worden gemeten. De oude manier van meten werkt niet, zeggen ze. De oplossing: ga nog eens om de tafel zitten met alle partijen – net zoals we dat tien jaar geleden ook deden. Op de oude manier.
Vervaagd
Eerlijk is eerlijk, twee jaar gelden zou ActiZ blij zijn geweest met dit rapport. Toen concludeerde de VVT-sector zelf al dat het kwaliteitskader Verantwoorde Zorg niet meer voldeed om informatie voor kwaliteitsverbetering te leveren. Het doel was vervaagd, ook omdat de samenwerkingspartners zoals de Inspectie voor Gezondheidszorg en de verzekeraars behoefte hadden aan aanvullende informatie. Er werden teveel vragen gesteld, die niet de juiste informatie opleverden, daardoor was niemand meer tevreden.
16 jaar meten
Nu laat het rapport een nare smaak na. Het beeld van de onderzoekers doet geen recht aan de inspanningen op het gebied van kwaliteitsmetingen en transparantie die de VVT branche al 16 jaar levert. Hebben we altijd de goede dingen gemeten? Voortschrijdend inzicht laat ons zien dat andere methodes beter zijn.
De branche wil dus vernieuwen, en daar zijn we volop mee bezig. In onze nieuwe kwaliteitskoers 2.0 leggen de focus leggen op interne verbetering en het bieden van verkoopinformatie voor de cliënten. Zaken die volgens ons het meest van belang zijn voor de cliënten.
Verantwoording
We hebben geconstateerd dat feiten en cijfers alleen onvoldoende zeggen over kwaliteit van leven. Het resultaat van medisch handelen laat zich zonder grote problemen meten. Maar wil je weten en laten zien in hoeverre de zorg bijdraagt aan het welbevinden van cliënten, dan zijn ook andere methodes nodig, zoals woorden en beelden. ActiZ heeft samen met leden diverse instrumenten ontwikkeld die daarbij helpen, zoals de Mijnverbetermeter en de Spiegelrapportage. Hierover schreef ik eerder al.
De kern van de kwaliteitskoers is de relatie tussen de cliënt en de professional. Daar worden afspraken gemaakt over kwaliteit en wordt ‘verantwoording’ afgelegd over de geleverde zorg.
De zorgorganisaties varen daarin hun eigen koers, om optimaal aan eigen kwaliteitsdoelen te werken. Met andere partijen, zoals IGZ, Zorgverzekeraars Nederland en LOC maken we afspraken over hoe de branche tegemoet kan komen aan hun informatiebehoefte in kader van toezicht, inkoop en cliëntkeuze. We willen transparant zijn, maar op een vernieuwende manier.
Oud en nieuw
Het rapport van de Rekenkamer roept sterk het gevoel op dat zij ons terug wil sturen aan tafel, om met dezelfde partijen het proces van tien jaar geleden overnieuw te doen. Om vervolgens over tien jaar opnieuw te constateren dat onze methodes niet voldoen. Terwijl de ervaring toch leert dat wanneer je de uitkomsten wil veranderen, je andere dingen moet doen. Als we op zoveel vlakken met zoveel partijen vinden dat we de zorg willen en moeten veranderen, waarom zouden we dan op de oude manier verantwoording moeten blijven afleggen? Mij lijkt dat vernieuwing in de zorg ook andere manieren vraagt om te constateren of die vernieuwingen daadwerkelijk bijdragen aan verbetering van de kwaliteit van zorg en leven.
Aad Koster
Directeur van ActiZ, organisatie van zorgondernemers