In de regionale netwerken van het Nationaal Programma Ouderenzorg (NPO) zijn veel ouderen actief. Zij hebben de afgelopen jaren meegedacht, mee beoordeeld, plannen aangeleverd met het doel de ouderenzorg te verbeteren. Afgelopen maanden hebben deze ouderen hun visie gegeven op goede ouderenzorg anno 2025.
Kernwaarden
Zij hebben kernwaarden benoemd en uitgewerkt die voorwaardelijk zijn voor goede ouderenzorg. Drie daarvan zijn: Zeggenschap, Samenhang en Voorzorg. Ouderenzorg die op deze kernwaarden is gebaseerd, is goedkoper is dan de huidige ouderenzorg. Beter én goedkoper.
Zeggenschap
Bij ‘zeggenschap’ spreken deze ouderen over eigen regie en over ouderen die serieus genomen willen worden, wanneer ze zorg weigeren of niet meer verder behandeld willen worden. Ze spreken over de noodzaak van begrijpelijke en toegankelijke informatie die hen ondersteunt bij de regievoering. Maar ook wordt ‘zeggenschap ‘uitgewerkt in de stelling: ‘instellingen voor zorg en welzijn consulteren ouderen bij de ontwikkeling van hun organisatie en beleid’. Ouderen stappen in een andere rol. Ze nemen veel verantwoordelijkheid op zich, op het individuele niveau en op het beleidsniveau.
Samenhang
Bij ‘samenhang’ is de stelling dat er in de ouderenzorg samenhang moet zijn in wonen, welzijn en zorg. We gaan het zo organiseren dat het aanbod in deze drie domeinen gecoördineerd en wordt. ‘samenhang’ betekent ook dat de medische zorg voor de verschillende aandoeningen afgestemd gebeurd. De zorg en ondersteuning van de kwetsbare oudere zal ook samenhang moeten vertonen met de ondersteuning van de informele zorg. De schatting is nu al dat 80 procent van de zorg komt van de informele zorg. Dat is ook nodig en om kwalitatieve redenen zeer gewenst.
Voorzorg
Bij ‘voorzorg’ zeggen de ouderen onder meer: Eenzaamheidsbestrijding is een speerpunt binnen de ouderenzorg. Ouderen worden gestimuleerd tot preventie door een aanbod van laagdrempelige voorzieningen. Woonkwaliteit is essentieel voor preventie.
Betaalbare zorg
Heel Nederland is intussen bezig te zoeken naar de sympathiekste manier om de ouderen het geld uit de zak te kloppen, omdat op die manier de zorg ‘betaalbaar gehouden’ kan worden. Betaalbaar voor wie, is dan wel de vraag. In het Kunduz-akkoord gaan we betalen voor ziekenhuisopname en gaat het eigen risico flink omhoog. Deze maatregelen treffen voor een belangrijk deel de kwetsbare ouderen. De ouderen die al moesten vaststellen dat het pensioenfonds alweer niet zal indexeren, of zelfs zal korten. ‘ Betaalbaar houden’ geldt kennelijk voor iemand anders, niet voor de grote groep ouderen die op ziekenhuiszorg aangewezen zijn.
Beroep op ouderen
Toch moet er beslist een beroep op ouderen gedaan worden. De ouderen uit het NPO leggen een deel van de last dan ook bij de ouderen zelf en bij de ouderenorganisaties. Van ouderen mag gevraagd worden, naar vermogen, zelf regie te hebben. Waar nodig moet dan cliëntondersteuning beschikbaar zijn. De ouderenorganisaties kunnen op dat punt veel betekenen met hun Ouderenadviseurs. Van ouderen mag gevraagd worden verantwoordelijkheid te nemen voor ‘voorzorg’ op individueel en collectief niveau.
Kip met gouden eieren
De ouderen van de derde generatie zullen de kip met de gouden eieren moeten zijn. Van hen moet een behoorlijke bijdrage gevraagd worden. Ook van de ouderen met een smalle beurs. Het moet namelijk niet om hun geld gaan, maar om hun inzet voor anderen en hun verantwoordelijkheid voor hun eigen gezondheid.
Betere en betaalbare ouderenzorg
Als we in de verkiezingsprogramma’s dit zouden terug zien, dan krijgen ouderen de verantwoordelijkheid en de zeggenschap die leidt tot goede en goedkopere ouderenzorg.