“L’imagination au pouvoir”, eisten de studenten van 1968. Het zoveelste bewijs dat je moet oppassen met wat je wenst, omdat het realiseren van je dromen misschien wel het ergste is dat je overkomen kan. Anno 2011 is de verbeelding stevig aan de macht, en naar het zich laat aanzien voorlopig niet van plan om die weer uit handen te geven.
Verbeelding aan de macht
In de Tweede Kamer lijkt beeldvorming al jaren het enige dat er toe doet; nieuw is dat die ook als vaststaand gegeven het beleid van het kabinet insijpelt.
Ggz
Voor de ggz is beeldvorming niet altijd een gemakkelijk thema. Hoewel het taboe op hulp zoeken in de ggz steeds kleiner wordt, en mensen daar veel makkelijker over praten dan pakweg tien jaar geleden, is geestelijke gezondheidszorg voor velen onbekend. En dat maakt inderdaad onbemind, als je niet oppast.
Eigen bijdrage tweede lijn
Zou dat de reden zijn dat in het regeerakkoord er nergens in de zorg een eigen bijdrage in de tweede lijn wordt aangekondigd, behalve in de ggz? Geen Kamerlid dat, bijvoorbeeld, ooit de honderden miljoenen die jaarlijks worden besteed aan levensverlengende chemotherapie ter discussie durft te stellen. Geen minister die een eigen bijdrage zal voorstellen voor open hartoperaties of herniabehandelingen. Waarom dan wel voor een psychose, of een bipolaire stoornis, of een chronische depressie? Dat zijn immers allen ook zeer levensontwrichtende, potentieel dodelijke ziektes.
Gemeenten
Of neem de overdracht van de jeugd-ggz naar de gemeenten, ook onderdeel van het regeerakkoord. De gedachte daarachter is, dat als gemeenten meer aan preventie gaan doen, het beroep op de jeugd ggz zal dalen. Om gemeenten financieel te belonen voor meer inspanning in het voorkomen van beroep op de curatieve jeugdzorg, zouden zij de opbrengst daarvan zelf moeten kunnen houden. Maar als je aan een Kamerlid of een wethouder voorstelt om de bekostiging van, ik noem maar wat, jeugdmondzorg naar gemeenten over te dragen, kijken ze je glazig aan. Nee, dat zou niet logisch zijn. Iedereen vindt het vanzelfsprekend dat de bescherming van het kindergebit in de zorgverzekering thuis hoort. Ook stelt niemand voor om de SEH van ziekenhuizen aan de gemeenten over te dragen, in de veronderstelling dat gemeenten door zo’n financiële prikkel veel harder hun best zullen gaan doen om te voorkomen dat kinderen daar belanden door valpartijen door losliggende stoeptegels of gebrekkig geveegde straten bij sneeuwval. Geen politicus die overdracht aan de gemeenten van verloskunde en gynaecologie beschouwt als het eureka om een einde te maken aan de veel te hoge babysterfte in Nederland. Waarom de jeugd ggz als enig medisch specialisme dan wél naar de gemeenten moet? Waarom behandeling van ADHD wel onnodig medicaliseren is, en de tomeloze groei van –ik noem maar wat- beugels niet? Het moet wel beeldvorming zijn, want met feiten en cijfers of systematische logica laat het zich niet onderbouwen.
Nederlandse ggz
Hoog tijd dus, om met gepaste trots de nuchtere realiteit over de ggz te vertellen. Dat jaarlijks honderdduizenden Nederlanders, psychisch ziek geworden van bijvoorbeeld te veel stress, of traumatische ervaringen, of drugs- en alcoholgebruik, of een fysiek defect in hun brein, voor behandeling naar de geestelijke gezondheidszorg gaan, en dat het overgrote deel daar genezen vandaan komt. Vaak nog jonge mensen, die zonder behandeling tientallen jaren arbeidsongeschikt langs de kant zouden staan –om maar een dwarsstraat te noemen. De Nederlandse ggz is een sector die zich in kwaliteit tot de wereldtop mag rekenen. Die verdient dus echt beter dan dat beleidsmakers en politici hem benaderen op grond van vooroordelen en beeldvorming.