Er is een storm opgestoken rondom het vaststellen van criteria in de zorg. Zorgverzekeraar CZ kwam vorig jaar als eerste met criteria voor borstkankeroperaties: een ‘scorelijst’ die ziekenhuizen kwalificeert op basis van voornamelijk het aantal uitgevoerde operaties. Een aantal ziekenhuizen werd niet goed bevonden omdat het te weinig ervaring heeft. Als antwoord kwam er een orkaan van kritiek: vooral vanuit de beroepsgroep zelf.
Het veld is in beweging
Met als gevolg: het onderwerp staat op de kaart en het veld is in beweging. Vorige maand presenteerde de Nederlandse Vereniging voor Heelkunde hun eigen criteria rondom kankeroperaties. Niet alleen volume, maar ook kwaliteit is hier onderdeel van. Een paar weken geleden maakte Zorgverzekeraar Zilveren Kruis Achmea bekend de criteria van Heelkunde over te nemen. Achmea heeft een lijst op zijn website gezet, waarop iedereen kan zien of een ziekenhuis voldoet aan de verhoogde kwaliteitscriteria voor zeven soorten complexe operaties.
Waar zijn de criteria van de patiënt?
Door het stellen van criteria zal de kwaliteit van de zorg toenemen: en dat is in het belang van de patiënt. Ik vind dat de patiënt op dit moment te weinig inbreng heeft als het gaat om het vaststellen van criteria. Natuurlijk: medisch inhoudelijke criteria opstellen is primair een verantwoordelijkheid van de artsen. Maar kwaliteit is een zaak van artsen en patiënten samen. Voor de patiënt bestaat goede zorg uit veel meer dan alleen het feit of de operatie wel of niet geslaagd is. Het hele proces -dus van diagnose tot ontslag en begeleiding naar huis- is voor de patiënt bepalend of er sprake is van kwaliteit van zorg. Daarom is het ook essentieel dat de patiënt betrokken wordt bij het vaststellen van criteria.
Patientenorganisaties: een schat aan ervaringen
Patiëntenorganisaties bundelen de ervaringen van patiënten, en dat is waardevolle informatie als we de zorg beter willen maken. Maak er gebruik van zou ik zeggen! Het project Kwaliteit in Zicht (KiZ) bijvoorbeeld, is een samenwerkingsverband van zes patiëntenorganisaties, de NPCF en Zorgbelang Nederland. Het maakt inzichtelijk wat patiënten willen en waar zorgverzekeraars rekening mee moeten houden bij het inkopen van zorg. En er zijn veel meer voorbeelden: Zo is er het Vaatkeurmerk van De Hart & Vaatgroep, de Borstkankermonitor van de Borstkankervereniging Nederland en de diverse zorgwijzers van lidorganisaties van de NFK (Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenverenigingen). Een ander voorbeeld is de zorgpaden die de VKS (Volwassenen, Kinderen en Stofwisselingsziekten) heeft gemaakt met de patiënt als uitgangspunt. En ook de samenwerking tussen DiabetesVerenigingNederland en zorgaanbieders heeft tot criteria voor diabetespatiënten geleid. Helaas niet als voorbeeld van een zeldzame ziekte, maar wel een schoolvoorbeeld van samenwerking tussen aanbieder en patiëntenorganisatie.
Plant niet meer bomen dan nodig
Wij brengen dus in kaart wat de patiënt kwalitatief goede zorg vindt. Wat ik zou willen is dat de beroepsgroep hun eigen criteria, voordat ze openbaar worden, afstemt met de betrokken patiëntenorganisatie(s). Zodat er zowel een stempel van de beroepsgroep als van de patiënt op komt. Mijn motto: plant niet meer bomen dan nodig
En nu een tyfoon
De kunst is dus nu om arts en patiënt nader tot elkaar te brengen als het gaat om het vaststellen van criteria. Elkaars expertise gebruiken, rekening houdend met de verschillende belangen en verwachtingen. Vanuit patiëntenperspectief hopen we van harte dat de storm van nu aanzwelt tot een tyfoon.