In de regio Noordoost Friesland is wederom onrust uitgebroken over De Sionsberg en de toekomst van de geboortezorg. Veel van de onrust en boosheid richt zich op De Friesland als zouden wij de partij zijn die plannen tegenhoudt. Ik heb begrip voor de onzekerheid en tot op zekere hoogte ook voor de emotie. Wel moet het me van het hart dat de discussie wordt vertroebeld door bewust dan wel onbewust valse voorstelling van zaken.
Daarbij geldt ook dat ik er niet van hou dat De Friesland de schuld krijgt van keuzes die eerder door anderen zelf zijn gemaakt. Ik doel op het zorgbeleidsplan van De Sionsberg van januari jl. waarin zij zelf zwart op wit stellen dat de klinische geboortezorg in 2012 in De Sionsberg wordt afgebouwd. Om dan nu te stellen dat de IGZ en De Friesland dit alleen bepaald hebben, is ver beneden alle peil.
Openbaar
Om ervoor te zorgen dat de discussie over de geboortezorg in Noordoost Friesland het niveau van ‘fact-free politics’ ontstijgt, hebben we besloten om de discussie over de toekomstplannen voor de geboortezorg in de regio in de openbaarheid te voeren. Tevens willen we zo komen tot een breed draagvlak voor te nemen besluiten. Tot 21 mei as. zal een taakgroep werken aan plannen voor een alternatieve inrichting van de geboortezorg voor de regio Dokkum. Daarna zal een openbare discussie plaatsvinden over deze plannen met betrokkenen uit de regio en deskundigen uit het hele land. Waaronder het College Perinatale Zorg en de NPCF. Zo willen we snel komen tot duidelijkheid voor iedereen; voor de betrokken zorgverleners en natuurlijk voor de inwoners van de regio. Oude zekerheden maken dan plaats voor nieuwe zekerheden.
Nieuwe vormen
De discussie over houdbaarheid van de huidige vorm van tweedelijnsgeboortezorg in dunbevolkte gebieden is niet uniek voor de regio Noordoost Friesland. Op tal van plekken wordt er op dit moment gezocht naar nieuwe vormen om de geboortezorg in te richten. En op de Waddeneilanden gelden al veel langer andere regelingen als het gaat om zwangerschap en bevallen. De kern van de discussie over De Sionsberg ligt echter niet bij de geboortezorg maar bij het feit dat het ziekenhuis simpelweg te klein is om alles te kunnen blijven doen. Dat is niet primair een kwestie van geld, maar één van kwaliteit van zorg en het kunnen garanderen daarvan voor de toekomst. Doordat De Sionsberg, als een van de kleinste ziekenhuizen van Nederland, niet meer aan alle eisen voldeed en het bestuur van het ziekenhuis hier niet adequaat op reageerde, werd het ziekenhuis door de IGZ onder verscherpt toezicht geplaatst. Pas toen in januari jl. De Sionsberg in hun eigen zorgbeleidsplan met forse hervormingen kwam, werd dit verscherpt toezicht opgeheven.
Afbouw
In januari jl. was de keuze in het zorgbeleidsplan van De Sionsberg zeer helder. De klinische geboortezorg zou worden afgebouwd. De IGZ gaf destijds echter wel aan dat er een alternatief ontwikkeld moest worden voor de geboortezorg in de regio en dat De Sionsberg niet zomaar met die zorg kon stoppen. Het ziekenhuis moet de zorgcontinuïteit dus borgen voor de periode na de afbouw. Daarom werd tot 1 mei jl. de tijd gegeven om alternatieve plannen te maken om de geboortezorg op een nieuwe en wellicht innovatieve wijze vorm te geven. Afgelopen weken bleek echter dat de plannen waaraan gewerkt werd zich beperkte tot één ver uitgewerkt plan: namelijk de klinische geboortezorg in De Sionsberg handhaven. Dit in tegenspraak tot het éigen zorgbeleidsplan van het ziekenhuis uit januari. En dit óók in tegenspraak met de gemaakte afspraken van januari tussen De Sionsberg, IGZ en De Friesland. Afgelopen maandag 7 mei jl. hebben we hier weer met elkaar over gesproken en De Sionsberg op deze feiten gewezen. Dat vervolgens nu een beeld wordt geschetst dat IGZ en De Friesland het plan van De Sionsberg voor geboortezorg blokkeren vind ik dan ook zeer kwalijk en een ernstige verdraaiing van de feiten.
Cijfers
Er zijn mij de afgelopen dagen nog wel meer feiten en met name cijfers opgevallen die op z’n minst om een nuancering vragen. De Sionsberg heeft een zeer laag perinataal sterftecijfer, aldus het ziekenhuis. Dat is natuurlijk heel belangrijk en een mooi resultaat maar het is wel goed om daar bij aan te tekenen dat complexe bevallingen überhaupt niet in De Sionsberg gedaan worden. Zonder nuancering geven deze cijfers dus een vertekend beeld van de werkelijkheid. Als het gaat om het aantal bevallingen met keizersnedes dan bedraagt dat in De Sionsberg (over 2010) gemiddeld 35% tot 38%. Dat ligt fors boven het landelijk gemiddelde van 23%. Die cijfers zijn een feit. Waarmee ik alleen maar wil zeggen: als we op basis van cijfers en feiten het publiek debat willen voeren dan moeten we dat wel doen op basis van álle werkelijke cijfers en feiten.
Toekomst
Maar laat ik tot slot ook vooral vooruit kijken. Het belang van de zorg is te groot om te blijven hangen in het proces van de afgelopen maanden en weken. Want het gaat erom dat we nu snel komen tot een helder en gedragen plan voor de geboortezorg in Noordoost Friesland. Een plan waarmee we met elkaar zeker weten dat we alle belangrijke aspecten rond geboortezorg met zekerheid geborgd hebben voor de komende jaren. Want laat ik nogmaals zeggen: voor De Friesland staat één ding voorop: het garanderen van kwalitatief goede geboortezorg, veilig en toekomstbestendig. Ik wil daarbij tot slot nog aantekenen dat die drie zaken onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Je kunt de kwaliteit en veiligheid van zorg aan mensen nooit garanderen als je niet absoluut zeker weet dat je het ook toekomstbestendig georganiseerd hebt.
Ik roep iedereen op om de komende weken de rust te bewaren zodat de taakgroep met alle betrokkenen kan werken aan toekomstbestendige geboortezorg, van goede kwaliteit en veilig. Dat is uiteindelijk ook waar we allemaal naar streven.
Diana Monissen, voorzitter Raad van Bestuur De Friesland