Corona heeft nogal wat overhoop gehaald, in de zorg. Mijn moeder, die sinds de jaarwisseling in een verpleeghuis woont, heb ik al een paar maanden niet meer mogen zien. Mijn vrouw, die bestuurder is van een ander verpleeghuis, zag ik trouwens ook nauwelijks, maar dat was omdat het werk haar over de schoenen liep. Daar stond tegenover dat ik opeens weer twee kinderen thuis had.
Terug naar normaal
Mijn professionele corona-avontuur, het realiseren van Zorgcentrum Ahoy (een noodvoorziening voor 670 coronapatiënten), is achter de rug. Ahoy bleek niet nodig en is alweer ontmanteld. De verpleeghuizen doen de deuren weer voorzichtig open, ziekenhuizen hebben de electieve zorg opgepakt. De draad van het gewone leven wordt weer opgepakt. Terug naar normaal.
Is de zorg van morgen daarmee straks weer als vanouds? Ik mag hopen van niet. Maar dat is omdat ik ook al voor corona hoopte dat de zorg zou veranderen. Veel mensen gaan naar de dokter, zoals we vroeger naar de bank gingen om geld op te nemen, of naar het postkantoor voor onze postzegels. Wanneer was u voor het laatst in een postkantoor? Precies.
Modernisering
Het mooie van de coronagolf is dat de modernisering opeens in een stroomversnelling is geraakt. Beeldbellen, diagnostiek en monitoring op afstand, geruststellen door een huisgenoot. En een hoop interventies bleken opeens niet zo nodig. Hoeveel amandeltjes zijn er sinds februari geknipt? Slechts een fractie van wat we gewoon waren. In de cure kan zorg post-corona echt verschillen van vroeger.
Handschuddokter
Maar dan zullen we wel het verdienmodel moeten aanpassen. Dat was: zoveel mogelijk patiënten zien, en wel binnen het ziekenhuis. Ja, veel ziekenhuizen – of vooral, de medisch specialistische bedrijven daarbinnen – kenden zelfs een heuse handschuddokter (echt waar). Die had als taak om een fysiek contactmoment met de patiënt te hebben, zodat de dbc beklonken en gedeclareerd kon worden en het specialistenhonorarium veiliggesteld.
Prikkels veranderen
Als we nieuwe technologie, die de afgelopen maanden in de zorg is doorgebroken, met oude businessmodellen combineren, dan is het resultaat: extra dure zorg. En een businessmodel verandert pas als de prikkels veranderen. Dat betekent: zorgaanbieders niet maximaal compenseren voor verloren omzet en verhoogde kosten in combinatie met de oude budgetafspraken, maar afspraken maken die inspelen op verschuiving en verandering van zorg. Inderdaad, de juiste zorg op de juiste plaats. En dat is niet altijd binnen de muren van een ziekenhuis of zelfstandig behandelcentrum. Corona heeft, geforceerd, laten zien dat dit kan. Ik hoop dat we over een paar jaar mogen constateren dat van de nood een deugd is gemaakt.
Deze column verschijnt in Skipr quarterly 03, dat begin juli bij abonnees op de mat valt.
Wilt u zich abonneren op ons kwartaalblad de Skipr quarterly? Dan kunt u terecht in onze shop.
Hij zou maar in het bestuur zitten van jouw werk omgeving, een man die het bestaan beweert te kennen van de ‘heuse handschud dokter’. Deze zorgbestuurder is duidelijk nooit in de rui gekomen, nadat hij van de verzekeringswereld afscheid heeft genomen. De verzekeringsveren van wantrouwen en vooringenomenheid zijn onveranderd tooi gebleven van zijn pauwen pak. Een bestuurder die vooral scheldt op zorgverleners, mensen waar hij nota bene leiding aan moet geven. Het kan zijn dat er in het Dijklander ziekenhuis handschuddokters zijn. Zeker, er zijn soms zorgverleners die iets minder doen dan anderen, de nooit genoemde perverse prikkel van de loondienster misschien? Maar handen schudden en dan declareren? Dat kennen wij eigenlijk alleen van managers en ‘adviseurs’ die je om de oren slaan met fantasieloos gemeengoed als: er moet meer verandering in de zorg komen zonder zelf met reëele ideeën te komen. De zorgbestuurder, die, naar wij ons menen te herinneren, zijn kinderen naar school kon brengen, daar waar een specialist al uren op zijn werk was, maar die dezelfde specialist beschimpte toen hij even een ijsje ging eten met zijn zoon in het bedrijfsrestaurant van zijn eigen ziekenhuis. Een man, die zichzelf op de borst slaat omdat hij beweert eigenhandig Zorgcentrum Ahoy te hebben gerealiseerd. Helemaal in z’n eentje? Zo’n man dus, …. hij zou maar de bestuurder van jouw zorginstelling zijn.
Jorinde Bisschop
Hubert Oostenbroek