Veel van de problemen zijn terug te voeren op het gebrek aan verpleegkundigen. Een essentieel beroep. Sinds covid19 zijn er vele essentiële beroepen. Maar de dagelijkse realiteit van opnamestops, te weinig ic-bedden, wachtlijsten en onvoldoende capaciteit in de wijkverpleging wordt veroorzaakt door tekorten aan verpleegkundigen en verzorgenden. Die zijn dus super-essentieel.
Deze crisis vraagt om onconventionele maatregelen. Aan de vraagzijde, zoals meer voorzorg, preventie, focus op zinnige zorg en minder medicalisering. Maar ook aan de aanbodzijde. Een brede herwaardering is noodzakelijk, anders is er straks geen verpleegkundige meer over. Het is uitermate zorgelijk dat zoveel jonge verpleegkundigen het vak verlaten.
Een maatregel die echt effect kan hebben is één landelijke cao voor verpleegkundigen. In de gezondheidszorg zijn er vele cao’s van toepassing op verpleegkundigen. Bijvoorbeeld de cao- ziekenhuizen, cao-umc, cao-vvt, etc. Die veelheid aan verschillende cao’s staat haaks op de ontschotting van zorg en netwerkzorg. Ze bevorderen ongewenste concurrentie tussen sectoren.
Willen we echt betere beloning, waardering en arbeidsomstandigheden voor verpleegkundigen? Dan moeten we stoppen met de verouderde cao-structuren en één landelijke cao maken voor álle verpleegkundigen, waar ze ook werken. De vakbonden zijn hier mordicus op tegen, onder het mom van solidariteit.
Solidariteit is een groot goed. Maar die solidariteit in de zorgcao’s stelt in feite niets voor. Kijk naar de cao-umc: vier hoofdstukken zijn gewijd aan bijzondere bepalingen voor artsen. Voor de verpleegkundigen nul. Zij worden gerekend tot ‘overig personeel’. Hoezo solidariteit tussen beroepsgroepen?
Solidariteit gaat nu ten koste van verpleegkundigen en van een toegankelijke gezondheidszorg. Dat laatste is hét probleem, nu en in de toekomst. De schaarste aan verpleegkundigen verdwijnt niet. Het is daarom onbegrijpelijk dat de vakbonden hierin geen verantwoordelijkheid nemen.
Johan Lambregts, adviseur
Bureau Lambregts, verpleegkundige n.p.
Lambregts slaat de spijker op z’n kop: het huidige gigantische tekort aan verpleegkundigen is al jaren voorspeld en bekend. Daarnaast demonstreert hij aan de hand van het voorbeeld uit de cao de ondergeschoven positie van de verpleegkundige beroepsgroep. Zijn pleidooi voor een landelijke CAO voor verpleegkundigen kan rekenen op grote steun vanuit de de werkvloer. Het zou de beroepsorganisatie venvn sieren om hier vierkant achter te gaan staan.
Landelijk erkend onafhankelijk deskundige op breed terrein van verpleging en verzorging, Lambregts, heeft gelijk! Het CBS telt 10 CAO’s in “haar sector” Zorg. Nu is “Zorg” een containerbegrip dat voor vele “begrotingsposten VWS” of voor journalistieke eenvoud wordt gebruikt. Als we ons tot “professionele bevordering van het gezonde bestaan”, “publieke gezondheid” en “professionele zorg voor individuele gezondheid (wet BIG) beperken komen we steeds de beroepsgroepen verpleegkundigen en verzorgenden tegen. Deze vormen de harde kern daarvan. In hun beroepsuitoefening zijn heldere en passende arbeidsomstandigheden en honorering belangrijke randvoorwaarden. Het “gekruidenier” met vele kleinere en grote CAO’s en het “gebabbel” door vele niet echt betrokken partijen belemmerend. Een nationale CAO voor verpleegkundigen en verzorgenden die zich in loondienst aanbieden zou vele ergernissen en belemmeringen wegnemen. SoZa zou dit kunnen ( of moeten ?) bevorderen.
Las bij het CBS dat in 2021 het aantal leden van vakbonden daalt. Ca 1/5 is gepensioneerd. In de sector onderwijs is 1/3 van de werkenden lid van de specifieke vakbond. In de sector zorg is 21% lid van de verschillende vakbonden.