Afgelopen zomer verscheen er een uitermate kritisch rapport van de IGZ over ouderenzorg. Staatssecretaris Van Rijn schreef er vervolgens een stevige brief over aan de Tweede Kamer.
Zijn boodschap: het ligt niet aan de verzorgende en de verpleegkundigen dat er zoveel mis is, maar aan de bestuurders die hen onvoldoende faciliteren. Pak je rol, laat je zien op de werkvloer, luister naar je medewerkers en zorg voor goede bij- en nascholing. Dat was zijn advies.
V&VN was over het IGZ rapport ‘geschokt maar niet verbaasd’ en besteedde er veel aandacht aan. Daarna bleef het nogal stil. Ook in de media. Tot het persoonlijke politiek werd. En er een rel was geboren die uitmondde in een extra debat met de staatssecretaris over de verpleeghuiszorg.
Toen het stof in de media was opgetrokken, zei minister Schippers in Buitenhof dat er sprake is van een systeemcrisis in de ouderenzorg en dat er drastische maatregelen nodig zijn. Een belangrijke uitspraak die erop wijst dat er structurele verbetermaatregelen nodig zijn.
Meer dan incidenten
Want het gaat om meer dan incidenten, zo zeg ik de minister na. De leden van V&VN maken dagelijks mee dat signalen over slechte kwaliteit van zorg onvoldoende worden opgepakt. Dan moeten zij onder ongewenste omstandigheden toch zorg verlenen. V&VN pleit al jaren voor een kwaliteitsslag in de ouderenzorg: meer aandacht voor scholing en het bijhouden van deskundigheid van verzorgenden, meer (hbo en mbo)-verpleegkundigen en betrokken leiderschap van bestuurders. V&VN staat voor ouderenzorg door goed opgeleide professionals die werken in een omgeving waar ze hun professionele verantwoordelijkheid waar kunnen maken en waar hun inbreng serieus genomen wordt.
Ondersteunen
Nog steeds zijn er bestuurders in de ouderenzorg die zich alleen richten op het voorkomen van incidenten en die sturen op geld. Deze bestuurders en managers verzuimen vaak om de kennis van professionals te benutten en initiatieven van de werkvloer adequaat te ondersteunen. En deze bestuurders en managers maken onvoldoende gebruik van inspraak en advies van professionals bijvoorbeeld via een Verpleegkundige of Verzorgende Adviesraad, V&VN constateert dat de ontwikkeling van VAR’s in de langdurige zorg ver achter blijft ten opzichte van de curatieve zorg.
Concrete acties
V&VN pleit met andere veldpartijen voor concrete acties die verder gaan dan verbeterprojecten. Om tot structurele verbeteringen te komen is er meer nodig. De kwaliteit van de ouderenzorg is gebaat bij de inzet van een hoger deskundigheidsniveau. En waarbij er geen vrijblijvendheid meer is voor bestuurders om personeel in te zetten dat amper een opleiding heeft gevolgd. En wij pleiten voor het structureel bijhouden van de deskundigheid van professionals, zoals in onze Kwaliteitsregisters. Het participeren in deskundigheid bevorderende activiteiten geeft professionals zelf inzicht in de eigen deskundigheid, maar laat bestuurders en bewoners ook zien hoe vakbekwaam hun professionals zijn.
Het recente rapport van de inspectie over mondzorg bevestigt nog eens dat het niet aan de inzet van de zorgprofessionals ligt dat de scholing beter moet. Het zijn de bestuurders en hun managers die dit mogelijk kunnen en moeten maken.
V&VN laat met haar programma’s als Excellente zorg en Proeftuinen Ouderenzorg op succesvolle wijze zien hoe het ook kan. Onze scholing voor verzorgenden, Perfecto, zorgt aantoonbaar voor een hogere kwaliteit van zorg bij instellingen. En ja, gelukkig zijn er ook veel zorginstellingen waar het wel goed gaat en die als ‘best practices’ kunnen optreden.
Concreet
Na het laatste Kamerdebat over de verpleeghuiszorg blijft alles wat V&VN betreft niet langer bij het oude. V&VN neemt het voortouw om tot een betere opleiding en inzet van verzorgenden en verpleegkundigen in de ouderenzorg te komen. Van Rijn heeft gezegd dat de professionele normen gemaakt moeten worden door verpleegkundigen en verzorgenden. Wij zullen onze ervaring met het opstellen van kwaliteitsnormen voor de beroepsgroep en het formuleren van richtlijnen inbrengen. Dus nu concreet aan de slag, in nauw overleg met het ministerie en de betrokken brancheorganisaties
Structureel onderpresterend management zal wat staatssecretaris van Rijn betreft nu ook echt worden aangepakt. Zachte heelmeesters maken immers stinkende wonden.
Henk Bakker
Voorzitter V&VN