Bekostiging programma Fit4Surgery stopt abrupt

Foto: WavebreakMediaMicro/Stock.adobe.com

Op dit moment zet een derde van alle ziekenhuizen in Nederland prehabilitatie in, voornamelijk bij patiënten met darmkanker. Ziekenhuizen krijgen via zorgverzekeraars daarvoor een vergoeding via de beleidsregel ‘Innovatie voor kleinschalige experimenten’. Door de beslissing van het Zorginstituut kan dat ook niet meer en moeten ziekenhuizen prehabilitatie per direct zelf betalen. 

Veel vragen

Fit4Surgery, de stichting die als doel heeft prehabilitatie voor iedereen die het nodig heeft toegankelijk te maken, krijgt momenteel veel vragen van ziekenhuizen. De stichting raadt bestuurders aan om toch door te gaan met het programma, want prehabilitatie betaalt zichzelf vanzelf terug. “We vertrouwen erop dat we de beweging in gang kunnen houden, alleen gaat het nu langzamer”, aldus de stichting.

Niet aangetoond

Zorginstituut Nederland heeft onderzocht of het effect van prehabilitatie op ernstige complicaties bij kwetsbare patiënten met darmkanker voldoende bewezen is. Volgens het Zorginstituut is het niet aangetoond dat kwetsbare patiënten minder risico lopen op ernstige complicaties, en ook niet dat ze sneller herstellen of meer kwaliteit van leven ervaren na hun operatie. De conclusie van het Zorginstituut is dat op basis van de door hen gestelde uitgangspunten het bewijs nog niet sterk genoeg is. Bewezen effectiviteit is voor het Zorginstituut het belangrijkste criterium of zorg via de basisverzekering wordt vergoed. 

Beperkte groep

Fit4Surgery vindt dat Zorginstituut naar een te beperkte groep patiënten heeft gekeken. De voordelen van prehabilitatie voor een grotere groep patiënten met darmkanker zijn er wel, stelt de stichting. Bovendien staat de evaluatie van onderzoeksuitkomsten van een groot onderzoek onder duizend patiënten in twintig Nederlandse ziekenhuizen gepland voor dit voorjaar.

Het Zorginstituut heeft gekeken naar ernstige complicaties bij kwetsbare patiënten omdat juist deze patiënten het meeste baat kunnen hebben bij het verbeteren van de algehele conditie.

Fit4Surgery was graag betrokken bij het kiezen van de uitgangspunten van het Zorginstituut. “Dat alleen naar ernstige complicaties is gekeken, is vreemd, want daarmee worden de meest voorkomende complicaties na een operatie, zoals niet-chirurgische complicaties aan hart, long of weke delen, die een grote impact hebben op de kwaliteit van leven, niet meegenomen”, aldus de stichting. 

Geldstromen bundelen

Het Zorginstituut benadrukt het belang van een gezonde leefstijl, maar vindt dat aandacht daarvoor niet uitsluitend thuishoort in de spreekkamer van de arts. “Het verdient ook de volle toewijding van iedereen die zich bezighoudt met welzijns- en maatschappelijke vraagstukken. Ik pleit voor een brede maatschappelijke coalitie voor gezondheid, waarin verschillende bestaande en nieuwe geldstromen mogelijk gebundeld kunnen worden voor een grotere slagkracht. De Coalitie Leefstijl in de Zorg kan hierin een belangrijke rol spelen”, aldus Sjaak Wijma, de voorzitter van de raad van bestuur van Zorginstituut Nederland. 

Zorgprogramma

Prehabilitatie is een zorgprogramma waarmee patiënten voorafgaand aan een operatie fitter worden. In Nederland werd in 2009 het programma ‘Better In Better Out’ geïntroduceerd en vanaf 2016 werd een breed gedragen vorm van ‘prehabilitatie’ gestart bij patiënten met darmkanker. In het programma is aandacht voor de leefstijlpijlers: beweging, voeding en mentale gezondheid. Roken en drinken worden per direct gestopt. Dit alles onder supervisie van een team deskundigen.

Goed voorbeeld passende zorg

Op Zorgvisie vertelt een teleurgestelde Marian Kaljouw dat prehabilitatie een goed voorbeeld is van passende zorg en de stichting Fit4Surgery zet vraagtekens bij de timing van het duidingsverzoek van de vier grote zorgverzekeraars bij Zorginstituut Nederland.