Nederlandse ziekenhuizen hebben de belangrijkste pijlers van klinische governance “nog niet systematisch georganiseerd”. Met name de grote hoeveelheid processen staat meer bestuurlijke grip op de kwaliteit van zorg in de weg. Dat constateert Erik-Jan Vlieger van KPMG naar aanleiding van een internationaal onderzoek van het adviesbureau naar de karakteristieken van excellente zorginstellingen.
“Het probleem is dat Nederlandse ziekenhuizen door hun brede portfolio zoveel processen kennen, dat het lastig is om de clinical governance goed te organiseren”, stelt Vlieger. Volgens de consultant hebben perifere ziekenhuizen gemiddeld twee- tot vierhonderd processen. Bij umc’s kunnen dat er wel duizend zijn. “Als bestuurder kun je niet zoveel processen managen”, aldus Vlieger.
Een en ander leidt er ook toe dat te veel ruimte voor interpretatie ontstaat. “Heel veel dokters voeren de processen uit zoals zij die in hun hoofd hebben”, zegt Vlieger. “Er zit daardoor ook veel verschil tussen het beleid van dokters binnen een maatschap of ziekenhuis.”
Met het rapport ‘The more I know, the less I sleep’ wil KPMG bestuurders een handreiking geven waarmee ze grip krijgen op de kwaliteit van zorg – in het document clinical governance genoemd. KPMG baseert zich op gesprekken met bestuurders van excellente zorgorganisaties wereldwijd, waaronder Mayo Clinic (Verenigde Staten), Helios Kliniken (Duitsland) en Fortis Healthcare (India).
Vier peilers
Hoogstaande verantwoorde zorg kenmerkt zich door vier pijlers, zo constateert KPMG. Bestuurders moeten zorgen voor een excellente cultuur, waarbij ze zelf het goede voorbeeld geven. Verantwoordelijkheden worden duidelijk belegd en men spreekt elkaar daarop ook aan. Het zorgproces wordt zoveel mogelijk gestandaardiseerd, waarbij de individuele professionele autonomie plaatsmaakt voor collectieve autonomie. En ten slotte rapporteert en monitort de instelling de uitkomst van zorg systematisch.
Simpel
Het klinkt allemaal voor de hand liggend, erkent Vlieger. “Hoe kan het nou dat je zo’n rapport met dooddoeners moet schrijven,” stelt hij zichzelf de vraag. “Bestuurders van ziekenhuizen zeggen nu nog geen grip te hebben op de zorg. We hebben daarom gekeken bij instellingen die het echt top doen en ze gevraagd hoe zij hun kwaliteit managen. Als je het goed regelt, is het simpel.”
Nederlandse uitwerking
Mogelijk dat een getrapt model uitkomst biedt. Daarbij heeft elk stapje omlaag in de hiërarchie een smaller portfolio. KPMG organiseert in januari een aantal sessies om met bestuurders en specialisten om de uitkomsten van het rapport naar de Nederlandse situatie te vertalen.