23.5.2011 ÄZ: Für Immobiliendachfonds wird die Situation wackelig: Immer mehr Menschen fliehen aus dieser Form der Geldanlage. © Brian Jackson / fotolia.com Ärzte Zeitung / 094a14 / 23.05.2011 - Bildnummer: #7493112
“Voor kleinere ziekenhuizen heeft dit een grote impact”, voorspelt BDO in een rapport over de financiële positie van ziekenhuizen.
De accountants van BDO spreken van een “systeeminterventie”. “Geen stelselwijziging, maar echt ingrijpen in het huidige systeem”, benadrukt Van den Haak. “Het begint met het denken in gezondheid. Het voorkomen van ziektes in plaats van repareren achteraf. Je ziet dat het stelsel is ingericht met betaaltitels om mensen beter te maken of te behandelen.”
Financiële prikkels
Om de financiële prikkels hierop in te richten zijn volgens BDO dan ook meer betaaltitels nodig waarin het tijdig opsporen, diagnosticeren en voorkomen van ziekten een veel grotere rol krijgen en daarnaast het zwaartepunt ligt op basisspoedzorg en (laagcomplexe) poliklinische zorg. Dat betekent ook lagere vergoedingen voor operaties en minder volumegedreven bekostiging. Er komt meer digitale zorg en zorg in de wijk en juist minder spreekuren en onderzoeken in het ziekenhuis. “Hier zijn allemaal betaaltitels voor dus het ziekenhuis krijgt er gewoon voor betaald, maar de vraag is of het nog altijd nodig is”, zegt Van den Haak.
Unieke kans
De coronapandemie geeft ook een unieke kans om meer data te verzamelen over wat juiste zorg op de juiste plek en het juiste moment is, merkt hij op. “Op basis van data kunnen we vanwege corona achterhalen of het erg is of bepaalde behandelingen uitgesteld zijn of niet. Daar kun je ook je beleid op gaan bijstellen. Om dat voor elkaar te krijgen is regie nodig, maar ook een transformatiebudget.”
Ondersteuning kleine ziekenhuizen
Dat budget is onder meer nodig voor kleine regionale ziekenhuizen. De marges zijn daar nu al laag en een transformatie naar laagcomplexe zorg betekent dat ze ondersteuning nodig hebben. BDO ziet daarvoor een rol weggelegd voor de zorgverzekeraars voor een periode van drie tot vijf jaar. De omslag naar meer denken vanuit gezondheid kost eerst meer geld en levert later pas een positief financieel effect op. Hoeveel meer geld er precies nodig is, hangt af van hoe zo’n programma wordt ontworpen. Daar ligt bijvoorbeeld per regio een taak voor de twee preferente zorgverzekeraars die samen met de ziekenhuizen per ROAZ in beeld kunnen brengen welke zorg waar het beste geleverd kan worden.
Financiële positie
In de financiële benchmark die BDO heeft bekendgemaakt, merkt het accountantsbureau verder op dat de verschillen in financiële positie tussen kleine en grote ziekenhuizen groter is geworden door de coronapandemie.
Lees ook op Zorgvisie: Covid-compensatie benadeelt kleine ziekenhuizen
Grote ziekenhuizen
Het gezamenlijk resultaat van alle ziekenhuizen is gestegen met 4,9 procent naar 291 miljoen euro. Maar dit is alleen te danken aan de resultaten van grote ziekenhuizen, merkt BDO op. Middelgrote ziekenhuizen zagen de totale resultaten met maar liefst 21 miljoen euro, omgerekend 38 procent dalen. Ook bij kleine ziekenhuizen daalden de resultaten, namelijk met 14 procent. Grote ziekenhuizen boekten juist 19 procent hogere resultaten, hoewel hier ook een vastgoedtransactie in zit verwerkt.
Kenmerk van deze tijd: Het ontbreekt bestuurders, met name het landsbestuur in Den Haag, om daadwerkelijk te handelen. Corona moet passen in het ‘oude normale’ zorgbestel. Waarom geen calamiteiten ‘zorgmobilisatie’ in een aantal speciale ziekenhuizen met een ‘zorg-mobiele eenheid’? Bij de onderbemensde politie is die toch ook altijd paraat?! Het had een luchtaanval, terroristische aanval, een meteoriet kunnen zijn. Het is een pandemie en we hebben alleen het antwoord dat het aan overtreding van regels en de anti-vaccers ligt. En komen niet veel verder dat gewone zorg, kunstheupen, staaroperaties door moet gaan en dat dat niet lukt. Het is de uit z’n voegen barstende uitgeklede ‘gewone zorg’ waar alles in heeft te passen, zelfs calamiteiten.
Het voorstel van BDO betekent specialisatie in de 2e lijn. Maar dat is slechts een deel van het verhaal. Differentiatie naar de 1e lijn (inschakeling gezondheidscentra) is ook nodig om zorgverlening voor zowel de aanbieders als de zorgvragers te optimaliseren. Deze keten van specialisatie en differentiatie vergt tegelijkertijd integratie opdat de optimalisatie niet op een niveau blijft hangen. Al met al is regie nodig die de volledige zorgkolom omvat. In een marktomgeving pakt de dominante partij deze rol op. De grootste gecentraliseerde organisaties bevinden zich in de 2e lijn en komen dus in aanmerking als regisseur. Maar ook een grote care organisatie komt in aanmerking net zoals een groep van gezondheidscentra. Regionaal dominante zorgverzekeraars zouden ook de regierol kunnen vervullen maar door hun politiek gegeven dubbele positie (verlengstuk van de overheid) horen zij daarvoor niet in aanmerking te komen. Zorgverzekeraars komen alleen in aanmerking als het huidige stelsel van halve marktwerking wordt verlaten. Al met al zal het wel op de gebruikelijke Nederlandse overheidsmanier gaan: half/half en niet sturen maar reageren.
Hans Hof, Profs4Zorg