Vakbond De Unie is niet te spreken over het convenant dat dertien ziekenhuizen uit Noord-Brabant en Zeeland in mei dit jaar afkondigden ter verbetering van de arbeidsmarkt voor OK-medewerkers. De ziekenhuizen willen meer opleidingsplaatsen voor medewerkers op operatiekamers aanbieden en elkaar ondersteunen van bij het opvangen van tijdelijke tekorten. Sectormanager overheid, zorg en welzijn van De Unie, Susan Mogony, spreekt van kartelvorming. ABVAKABO FNV en NU’91 kunnen zich juist wel vinden in het convenant.
Kostenvoordeel voor werkgever
Mogony: “Er is sprake van prijsafspraken tussen 13 ziekenhuizen in Brabant en Zeeland, gedacht vanuit kostenreductie in het voordeel van de werkgever, terwijl de werknemer in deze ziekenhuizen nog eens extra aan de ketting wordt gelegd in de arbeidsvoorwaarden. Extra, omdat de cao toch al geen enkele ruimte biedt voor flexibilisering en maatwerk.”
Investering zeker stellen
Volgens De Unie betekent het convenant een verslechtering van de arbeidsvoorwaarden. Zo zouden jongeren die instromen in de betreffende opleidingen bijvoorbeeld geconfronteerd worden met een belastende terugbetalingsregeling van studiekosten bij het overstappen naar een andere werkgever. Gedurende een periode van twee jaar mogen werknemers niet overstappen zonder gevolgen. Een overstap zou ook betekenen dat de aangesloten ziekenhuizen de ex-werknemer een jaar lang weren. Volgens De Volkskrant geldt dit voor mensen die de overstap maken naar een detacheringsbureau. Willem Wiegersma, zorggroepmanager van het St. Elisabeth Ziekenhuis in Tilburg en initiatiefnemer van het convenant, bevestigt de termijn van twee jaar. Deze verklaart hij vanuit de hoge kosten van de opleidingen, ongeveer 40.000 tot 50.000 euro per jaar gedurende drie jaar. De ziekenhuizen willen hun investering door de overstapclausule zeker stellen.
Vercommercialisering zorgpersoneel
ABVAKABO FNV en NU’91 zijn juist blij met het initiatief van de ziekenhuizen. NU’91-onderhanderlaar Rolf de Wilde laat in De Volkskrant weten dat de ziekenhuizen het “terecht zat” zijn om mee te werken aan de vercommercialisering van het zorgpersoneel. Cao-onderhandelaar van ABVAKABO, Elise Merlijn, steunt het initiatief, alhoewel zij wel vindt dat werkgevers te lang hebben gewacht met maatregelen waardoor ze nu met een tekort kampen.
‘Vooroorlogse principes’ beperken professionals
De Unie concludeert dat het convenant contraproductief werkt, omdat de keuzevrijheid, maatwerk, van de individuele professional wordt beknot tot “vooroorlogse principes”. De Unie overweegt juridische stappen te ondernemen als het convenant blijft bestaan. Mogony: “Het convenant druist met zijn beperkingen in tegen de door het kabinet en het Europees Parlement zo gewenste flexibilisering van de arbeidsmarkt. Juist in deze tijd met de tekorten in de arbeidsmarkt binnen deze sector en het slechte imago van de zorg (werkdruk etcetera) jaagt dit zogenaamde convenant nog eens extra groepen mensen de zorg uit, terwijl we in Nederland zorgprofessionals nu en in de toekomst hard nodig hebben.”
Commerciële detacheringsbureau’s mijden
De ziekenhuizen hebben het convenant in het leven geroepen om beter met de krapte op de arbeidsmarkt om te gaan. Het beconcurreren op arbeidsvoorwaarden zorgt ervoor dat de kosten van de zorg stijgen, terwijl er geen garantie voor betere zorg is. Hierover staan ook afspraken in het convenant. Daarnaast willen zij zo commerciële detacheringsbureau’s die hoge tarieven vragen, omzeilen. De ziekenhuizen ontkennen dan ook dat er sprake zou zijn van kartelvorming. Wiegersma, in de Volkskrant: “Dit convenant is bedoeld als oplossing voor het tekort aan personeel, niet om anderen buiten te sluiten.”
Meer opleidingsinitiatieven
Ook ziekenhuizen in Groningen, Friesland en Drenthe hebben een convenant afgesloten om het tekort aan specialistisch personeel te ondervangen. In samenwerking met het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) gaan de ziekenhuizen mensen versneld opleiden.
