Om echte doorbraken in de opschaling van ICT-toepassingen te bereiken moet de huidige bekostigingsstructuur van de zorg op de schop. Beloning op basis van het aantal handelingen moet plaats maken voor beloning op basis van gezondheidswinst.
Dat concludeert de doorbraakcommissie ICT in de zorg die zesendertig projecten heeft beoordeeld om ouderen langer thuis te laten wonen met ICT. “De bekostiging in de zorg vormt inderdaad een wezenlijke barrière voor de implementatie en opschaling van e-Health-toepassingen”, zegt Dik Hermans, aanjager van het doorbraakproject. “Het gaat daarbij zowel om het vaak ontbreken van de prikkel om te innoveren, als om problemen bij het vinden van investeringsruimte en het vormgeven van een verdienmodel. Het creëren van slimme investeringsmogelijkheden voor innovatie kan ondernemerschap in de zorg een wezenlijke impuls geven.”
Gezondheidswinst
De commissie, onder voorzitterschap van oud-RVZ-topman Rien Meijerink, pleit er voor om de huidige bekostigingsstructuur van de zorg stapsgewijs aan te passen. Nu wordt er nog beloond op basis van uitgevoerde zorg- en ondersteuningshandelingen. ICT-toepassingen passen slecht in dit model omdat die het aantal handelingen vaak terugbrengen, en zodoende leiden tot een vermindering van inkomsten. “Wanneer we het ICT-gebruik structureel willen opschalen, dienen we een bekostigingssysteem in te voeren dat ook efficiëntere en effectievere zorg beloont”, aldus de commissie. “Een model dat dan veel passender is, is output financiering, ofwel beloning van gezondheidswinst.”
Weinig ondernemerschap
Naast de financiering ziet de commissie ook andere knelpunten voor de opschaling van ICT. Zo vinden partijen het lastig om samen te werken en daarmee over de grenzen van bestaande instituties heen te kijken. Ook ontbreekt het vaak aan bruikbare ICT-oplossingen en is er vaak maar beperkte kennis over de doelgroep van ouderen en hun behoeftes. Verder is er een gebrek aan ondernemerschap en wordt er te weinig gedacht vanuit een verdienmodel.
Uit de zesendertig projecten heeft een jury vier initiatieven gehonoreerd die de zelfredzaamheid van ouderen en hun zorgverleners vergroten. De vier gehonoreerde initiatieven zijn het communicatieplatform OZO-verbinding 2.0, het gezondheidsportaal PAZIO, een drinkherinneringsapparaat voor ouderen (OBLI) en een ICT-oplossing voor leefstijlmonitoring om kwetsbare ouderen langer verantwoord thuis te laten wonen.