Een algemeen verbod op het fuseren van zorgverzekeraars en zorgaanbieders is “onwenselijk, onnodig en onuitvoerbaar”. Dat betogen wetenschappers Marco Varkevisser en Erik Schut op de economenwebsite Mejudice. Mocht het nieuwe kabinet dit voornemen toch uitvoeren, dan maakt het “een valse start” op het gebied van doelmatige zorg.
‘Vreemd’
Schut en Varkevisser noemen het “vreemd” dat het kabinet Rutte-Verhage een wettelijk fusieverbod voor zorgverzekeraars en zorgaanbieders in het regeerakkoord heeft opgenomen. Om zorgverzekeraars in staat te stellen goede en doelmatige zorg te realiseren werd het verbod op verticale integratie bij de invoering van de Zorgverzekeringswet juist “weloverwogen” geschrapt. Daarbij concludeerde de onafhankelijke Commissie Baarsma in 2009 dat een verbod op samengaan onnodig, onverstandig en onuitvoerbaar is.
Sterke prikkel
Volgens Schut en Varkevisser is een verbod is onverstandig omdat verticale integratie grote zorginhoudelijke voordelen kan opleveren. “Zodra één organisatie zowel medisch als financieel geheel verantwoordelijk is voor het verlenen van zorg aan een afgebakende groep patiënten, zullen sterke prikkels ontstaan om de juiste behandeling bij de juiste diagnose te zoeken en te investeren in goede zorg”, aldus Varkevisser en Schut. “Vermijdbare complicaties, het verlenen van onnodige dure zorg en een slechte afstemming van opeenvolgende schakels in de zorgverlening, leveren zorgaanbieders in het huidige zorgstelsel extra werk en dus inkomsten op.”
Verenigde Staten
Om hun gelijk te staven wijzen Schut en Varkevisser naar de Verenigde Staten. De zogeheten Health Maintenance Organizations (HMO’s), waarin de functies van verzekeraar en zorgaanbieder sterk geïntegreerd zijn, scoren zowel financieel als zorginhoudelijk uitstekend op het gebied van ketenzorg bij chronische ziekten als diabetes, hartfalen en COPD.
Geen gevaar
Schut en Varkevisser bestrijden dat fusies van zorgverzekeraars en zorgaanbieders per definitie strijdig zijn met gezonde marktwerking en de keuzevrijheid van de patiënt inperken. “Dit gevaar bestaat echter alleen als één van beide partijen voorafgaand aan de fusie een machtspositie heeft”, aldus Schut en Varkevisser. “In veel gevallen zal hiervan geen sprake zijn. Zo kunnen verzekerden elk jaar vrij wisselen van zorgverzekeraar en hebben ze in grote delen van Nederland de keuze uit verschillende zorgaanbieders.”
Ontmoedigen
Schut en Varkevisser vrezen dat als het nieuwe kabinet haar voornemen doorzet, recente initiatieven van zorgverzekeraars om via participatie de zorg te verbeteren worden ontmoedigd. Als voorbeeld noemen ze de deelname van zorgverzekeraar Menzis in diverse eerstelijns gezondheidscentra. “Met het oog op het bevorderen van een doelmatige gezondheidszorg zou dit neerkomen op een valse start van het nieuwe kabinet”, concluderen Schut en Varkevisser.
