De intramurale capaciteit in de ouderenzorg zal dalen van 165 duizend plaatsen nu naar circa 100 duizend in 2030. Dat becijfert ING Economisch Bureau in een rapportage over het scheiden van wonen en zorg.
Het scheiden van wonen en zorg heeft grote impact op de sector. Doordat de huisvesting van ouderen met een relatief lichte zorgvraag niet langer uit de AWBZ wordt vergoed, krijgen vrijwel alle aan bieders te maken met dalende omzetten: in 2013 is dit 2,5 procent, in 2014 al 6,5 procent, becijfert ING Economisch Bureau.
Bedrijfsrisico
Daarbij krijgen aanbieders van intramurale ouderenzorg te maken met een nieuwe vergoedingsystematiek van de huisvestingslasten. Werden deze tot voor kort volledig vergoed door de overheid, vanaf 2019 moeten instellingen deze lasten zelf terug verdienen via hun productie. Onder dit nieuwe regime vormt leegstand een serieus bedrijfsrisico, aangezien het om lasten gaat waar geen vergoeding meer tegenover staat.
Overcapaciteit
Dit is een meer dan reëel scenario. Doordat ouderen steeds langer zelfstandig blijven wonen en de overheid verzorgingshuisplaatsen niet langer vergoed, dreigt voor veel instellingen op korte termijn overcapaciteit. De totale leegstand in verzorgings- of verpleeghuizen door het scheiden van wonen en zorg zal stijgen met circa 6 procent, stelt ING Economisch Bureau.
Kritisch
De veranderingen in regelgeving en financiering vergen scherpe strategische keuzes, stelt Erwin Winkel, sectormanager gezondheidszorg ING Bank. “Het transitieproces is complex en zowel vanuit een zorg als bancair perspectief niet zonder risico’s”, aldus Winkel. “Banken zullen vooral kritisch zijn bij zorginstellingen waar het traditionele verdienmodel onder druk komt te staan en die de afgelopen periode onvoldoende voortgang hebben gemaakt met de transformatie van met name de lichtere doelgroepen.”
Alternatieven
Volgens ING Economisch Bureau staan de aanbieders verschillende alternatieven open. Aanbieders kunnen inzetten op zwaardere doelgroepen die wel onder de AWBZ blijven vallen of juist weg bewegen van de intramurale door thuiszorg te leveren, zorgappartementen te verhuren of vastgoed te herontwikkelen voor nieuwe doelgroepen als studenten. Essentieel voor een juiste strategische oriëntering is volgens ING Economisch Bureau dat een zorgaanbieder een juiste inschatting maakt van de lokale situatie.