De transitieplannen voor de zorg zijn niet concreet genoeg en geven daarmee ruimte aan onnodige bureaucratie. Ook bevatten ze geen concrete doelen en acties om regeldruk te voorkomen. Dat staat in een advies van Actal, Adviescollege toetsing regeldruk, aan de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
Analoog aan het wetgevingstraject heeft het kabinet transitieplannen opgesteld om de overheveling van zorgtaken van rijk naar gemeenten zonder problemen te laten verlopen. De plannen hebben onder meer tot doel om in deze overgangsfase regeldruk en bureaucratie voor zorgbehoevenden en zorgaanbieders te voorkomen.
Concrete doelen
Actal oordeelt dat de transitieplannen te mager zijn. “De intentie is goed, maar om de regeldruk ook echt terug te dringen is meer nodig dan de intentieverklaring die in de plannen is opgenomen”, zegt collegevoorzitter Jan ten Hoopen. “Het is nodig om concrete doelen en acties in de plannen op te nemen, waarbij duidelijk is wie de regie heeft en wie verantwoordelijk is voor de uitvoering van die acties.”
Toezicht
Het adviescollege is ronduit kritisch over het beoogde toezicht op de jeugdzorg. Met de nieuwe Jeugdwet probeert het kabinet samenhang te brengen in de processen van jeugdhulp en maatschappelijke ondersteuning. Tezelfdertijd wil het kabinet het toezicht op de jeugdzorg anders inrichten dan het toezicht op de maatschappelijke ondersteuning.
Opknippen
Voor de nieuwe Wmo geldt dat de gemeenten verantwoordelijk zijn voor het toezicht. Het rijk blijft als stelselverantwoordelijke op afstand. Maar bij de Wet Jeugd is juist gekozen voor rijkstoezicht. “Twee vormen van toezicht betekenen voor zorgaanbieders dat zij hun administratieve processen moeten ‘opknippen’ om verantwoording af te leggen aan de verschillende toezichthouders”, zegt Ten Hoopen. “Deze bron van extra regeldruk moet door het kabinet worden weggenomen.”
Groei
Zorgaanbieders en professionals waarschuwen al langer voor een groeiende verantwoordingsbureaucratie als gevolg van de stelselwijziging. Doordat de transitie over vier verschillende wetten is uitgesmeerd verwachten ze dat bedrijfsmatige en financiële verantwoording nog complexer wordt dan nu al het geval is. Daarbij zijn de gemeenten volgens aanbieders en professionals dermate onzeker over hun nieuwe taken dat ze dreigen te vervallen in een bureaucratische controlereflex.
Afname
Het kabinet gaat er vooralsnog niettemin vanuit dat de administratieve lasten als gevolg van de herinrichting van de zorg zullen afnemen. Waar de kosten van de regeldruk nu zo’n 112 miljoen euro bedragen voorziet het kabinet een afname tot 96 miljoen euro. Wel voorziet VWS in de overgangsperiode 2015 een lichte stijging van de kosten.
