Zowel patiënten als zorgverleners zijn zich onvoldoende van bewust van de sleutelrol die de patiënt heeft bij de patiëntveiligheid. Dat stelt de Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie (NPCF). Om hier verandering in te brengen heeft de NPCF samen met enkele ziekenhuizen en beroepsverenigingen een patiëntveiligheidskaart ontwikkeld.
Fouten signaleren
“Zorgverleners zijn zich niet altijd bewust van de meerwaarde van de bijdrage die een patiënt kan leveren aan de veiligheid van zijn eigen behandeling”, licht Atie Schipaanboord, directeur Beleid en Organisatie van de NPCF, de veiligheidskaart toe. “De patiënt zelf is zich er ook niet altijd van bewust hoe hij er actief aan kan bijdragen dat zijn behandeling veilig verloopt. Wij vinden patiëntveiligheid niet een zaak van alleen artsen en verpleegkundigen; de patiënt maakt deel uit van dat zorgteam. Hij is de kern van de zorgverlening en kan informatie aanleveren of fouten signaleren.”
Laatste barrière
Volgens de NPCF zijn deskundigen op het gebied van patiëntveiligheid zijn het er unaniem over eens dat het de veiligheid ten goede komt als de patiënt bij zijn behandeling wordt betrokken. De patiënt kan een laatste barrière vormen voor fouten die soms door opeenvolgende zorgverleners niet zijn gesignaleerd. Daarnaast beschikt de patiënt over belangrijke informatie zoals allergische reacties op eerdere behandelingen, medische voorgeschiedenis, leefstijl en eigen beleving. Bovendien krijgt de patiënt door een actieve rol meer grip op zijn eigen situatie.
Veiligheidskaart
Met deze wetenschap heeft de NPCF samen met UMC Utrecht, Isala Klinieken Zwolle, LEVV en OMS de zogeheten patiëntveiligheidskaart ontwikkeld. De kaart bevat tips en aanwijzingen hoe een patiënt zelf kan bijdragen aan de veiligheid van zijn zorg. De NPCF heeft recent een onderzoeksverslag uitgebracht waaruit blijkt dat sinds de introductie drie jaar geleden de kaart in vier van de tien ziekenhuizen op enigerlei wijze wordt gebruikt. Uit de inventarisatie blijkt dat patiënten waardevolle signalen over risico’s en incidenten afgeven.