Ad Melkert | Foto: Rob Jastrzebski
De NVZ haalt in de brief het recente oordeel van de Raad van State aan dat stelt dat het winstuitkeringsverbod uit de Wet toelating zorginstellingen (WTZi) niet coherent en consistent wordt toegepast. Daaruit zou volgen dat er voor klinieken (nog) meer ruimte is om winst te maken en uit te keren aan aandeelhouders. “Deze uitspraak schiet een gat in het zorgstelsel en bevestigt en agendeert een existentieel probleem: het publieke zorggeld is niet beschermd en lekt weg naar private en ook buitenlandse partijen.”
Reparatie in de wet
In de brief staat dat het aantal zelfstandige behandelcentra (zbc’s) maar doorgroeit en dat daarmee ook de Aanvullende Zorg- en Welzijnsakkoord (AZWA)-afspraken onder druk komen te staan. De NVZ richt zich op de uitwassen – zbc’s die ongecontracteerde zorg leveren. “De uitspraak zet de deur wagenwijd open naar nog meer zbc’s die geen prikkel hebben om een contract met zorgverzekeraars te sluiten, maar wél beslag leggen op publieke middelen. Het is urgent dit gat in de wet te repareren”, aldus Melkert in de brief.
Royale vergoedingen
In de brief spreekt de NVZ over ‘alarmerende ontwikkelingen’. “Aangejaagd door private equity en aandeelhouders op de beurs werkt een deel van de zelfstandige klinieken met een op productie en winst gericht verdienmodel, met behulp van een agressieve mediacampagne.” Ziekenhuizen zien dat als ‘wrang’, omdat behaalde winsten uit publiek zorggeld, dankzij ‘royale vergoedingen’, wegvloeien.
De minister van VWS moet volgens de NVZ een noodplan opstellen met de volgende inzet:
- Herijk het winstuitkeringsverbod en zorg voor een sluitende toepassing.
- Stop ongecontracteerde zorg en volumegroei bij zbc’s die niet gebonden zijn aan afspraken in het IZA en het AZWA over bijvoorbeeld passende zorg.
- Zorg voor een eerlijke bekostiging van ziekenhuizen en zbc’s, zodat rekening gehouden wordt met de 24/7-functie en complexiteit van ziekenhuiszorg.
- Versterk transparantie van financiële stromen bij zbc’s en stel grenzen aan private equity financiering.
Niet gelijkwaardig
Sommige ziekenhuizen houden amper het hoofd boven water, stelt de NVZ, terwijl zij verantwoordelijk zijn voor het behoud van de intensive care, spoedeisende hulp en de acute verloskunde. “Er wordt concurrentie gevoerd die niet gelijkwaardig is, en uiteindelijk ten koste gaat van inwoners die moeten kunnen rekenen op een ziekenhuis dichtbij”, aldus de NVZ.
Prettige werktijden
De NVZ gaat ook in op de gevolgen voor de arbeidsmarkt. “Medewerkers worden door de zbc’s aangetrokken met de belofte dat ze geen avond-, nacht- en weekenddiensten hoeven te draaien. Hierdoor profileren zbc’s zich als aantrekkelijke werkgevers, met gestructureerde werkzaamheden, prettige werktijden en vaak een hoger salaris dan de ziekenhuis-cao. De krapte op de arbeidsmarkt wordt hierdoor nog nijpender voor ziekenhuizen.”
Snelle winsten
NVZ-voorzitter Ad Melkert: “Doorgaans maken de klinieken snelle en gemakkelijke winsten met de bijdrage die ze leveren aan het beperken van de wachtlijsten. Zij hoeven immers niet een heel ziekenhuis draaiende te houden. We mogen ons publieke, en vooral door solidariteit gedreven, zorgstelsel niet laten ondermijnen door de ongebreidelde groei van aanbieders zoals Acibadem. Daarom slaan wij alarm. De concurrentie tussen ziekenhuizen en de klinieken is momenteel niet gelijkwaardig, en gaat ten koste van de patiënt die moet kunnen rekenen op een ziekenhuis dichtbij.”
Reactie Acibadem
In een schriftelijke reactie zegt Acibadem dat zij binnen de geldende wet- en regelgeving werken en verzekerde zorg leveren, deels op basis van contracten met zorgverzekeraars. “Voor het overige deel zijn wij continu in gesprek met verzekeraars over verdere contractering, binnen de kaders die zij hanteren. Zbc’s zijn ontstaan als aanvulling op het bestaande zorglandschap en spelen een rol in het opvangen van capaciteitsproblemen. Wij staan open voor een constructief gesprek met de NVZ en andere partijen, gericht op gezamenlijke verantwoordelijkheid en verbetering van het zorgsysteem, in het belang van de patiënt.”
Verbazing
De branchevereniging van zelfstandige klinieken in Nederland (ZKN) is zeer verbaasd dat de NVZ op dit moment met deze brandbrief komt. “Zorgpartners binnen de zorgakkoorden zijn namelijk allang met elkaar in gesprek over maatregelen om de zorg in Nederland toegankelijk en betaalbaar te houden. We zijn samen bezig om de wachtlijsten aan te pakken. Met deze brief frustreert de NVZ de goede stappen die we zetten in het kader van het Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord (AZWA)”, aldus de woordvoerder van ZKN.
Het plan en de bedoelingen ervan lijken me op zich prima, maar in de verwoording:
‘De NVZ richt zich op de uitwassen – zbc’s die ongecontracteerde zorg leveren. “De uitspraak zet de deur wagenwijd open naar nog meer zbc’s die geen prikkel hebben om een contract met zorgverzekeraars te sluiten, maar wél beslag leggen op publieke middelen. Het is urgent dit gat in de wet te repareren”’ Graag wat aanpassingen, zoals:
De NVZ richt zich op de uitwassen – zbc’s die BEWUST ERVOOR KIEZEN OM ongecontracteerde zorg leveren (OMDAT VEEL ZBC’S WEL WILLEN EN VOLDOEN MAAR ZORGVERZEKERAARS ER SIMPELWEG, TEGEN IZA EN AZWA AKKORDEN IN, VOOR KIEZEN OM AANTOONBAAR GOEDE ZBC’S NIET TE CONTRACTEREN, ALLE TREEKNORMEN EN WEACHTLIJSTEN TEN SPIJT). “De uitspraak zet de deur wagenwijd open naar nog meer zbc’s die geen prikkel hebben om een contract met zorgverzekeraars te sluiten, maar wél beslag leggen op publieke middelen. Het is urgent dit gat in de wet te repareren” MAAR DAN MOET DE ZORGVERZEKERAAR OOK WEL VERPLICHT WORDEN OM TRANSPARANT EN AANTOONBAAR ZBC’s DIE WEL VOLDOEN AAN DE KWALITEITSEISEN EN WACHTLIJSTEN OPLOSSEN CONTRACTEREN CONFORM IZA EN AZWA.
De zorgkosten blijven stijgen. Je hoort de NVZ nooit over het feit dat een groot deel van de ziekenhuiszorg (wellicht wel 50%) niet in het ziekenhuis thuis hoort omdat dezen even goed buiten het ziekenhuis verleend kan worden. Je hoort de NVZ daar niet over omdat dit afslanken of verdwijnen van ziekenhuizen zou betekenen. Dat vinden NVZ-leden niet leuk, maar zou wel goed zijn voor structurele kostenreductie/efficiency. In plaats daarvan wordt door Melkert (daarvoor natuurlijk ingehuurd) het “territorium” van ziekenhuizen verdedigd versus zelfstandige behandelcentra die eerder genoemde zorg (niet noodzakelijkerwijs gegeven in ziekenhuizen) overnemen. Integrale zorgakkoorden zijn voor een deel in het leven geroepen om bestaande belangen (waaronder van ziekenhuizen) veilig te stellen. Zij zijn voor een deel “een sta in de weg” voor vernieuwingen en worden veelvuldig gebruikt voor verdediging van het eigen territorium. Het commentaar van Melkert is dus te begrijpen maar is voor een deel “ketelmuziek” van een belangenclub die inkomsten van leden (ziekenhuizen) ziet wegvloeien. Met een beroep op het algemeen belang wordt het eigen belang gediend. De discussie waar welke zorg moet worden verleend wordt daarmee geblokkeerd. Samenleving en politiek moeten daar niet intrappen want dat maakt de zorg duurder dan nodig.
“De uitspraak zet de deur wagenwijd open naar nog meer zbc’s die geen prikkel hebben om een contract met zorgverzekeraars te sluiten, maar wél beslag leggen op publieke middelen.”
.
Dat begrijp ik niet. Als men geen contract heeft met een zorgverzekeraar kan men toch geen beslag leggen op publieke middelen?
.
Ik begrijp wel dat de NVZ bezwaar maakt tegen dat zbc’s zich richten op zorg die makkelijk winst oplevert en de zorg die dat niet doet overlaat aan de ziekenhuizen. Dat ze dus de krenten uit de pap pikken.