Wanneer patiënten worden doorverwezen voor een behandeling, volgen de meesten dit op. Ze onderzoeken niet zelf of er alternatieven zijn die beter bij hun persoonlijke situatie passen. Wel verdiepen veel mensen zich in de kosten van de behandeling.
Dit blijkt uit onderzoek van Kantar Public, in opdracht van Zilveren Kruis, onder ruim 1400 mensen die het afgelopen jaar een behandeling hebben ondergaan.
Maar liefst 60 procent van de Nederlanders volgt het advies van de huisarts op wanneer deze hen doorverwijst. Lager opgeleiden volgen vaker het advies van de huisarts op bij een doorverwijzing dan dat hoger opgeleiden dat doen (62 procent versus 54 procent). Mensen die zich buiten het ziekenhuis laten behandelen, raadplegen vaker de zorgverzekeraar voor de mogelijkheden dan mensen die zich in het ziekenhuis laten behandelen (20 procent versus 10 procent).
Vier op de vijf Nederlanders zijn op de hoogte van de mogelijkheid om zelf te bepalen waar men behandeld kan worden, eenvijfde denkt dat dit niet kan. Slechts een kwart van de patiënten denkt zelf te kunnen kiezen voor een zorgverlener, een kwart denkt dat de huisarts dit bepaalt en de helft zegt dat het samen met de huisarts gebeurt. Vooral lager opgeleiden zijn niet op de hoogte van de mogelijkheid om zelf te bepalen waar men behandeld kon worden: 27 procent versus 19 procent van de hogeropgeleiden.
Keuze voor een zorgverlener
Maar liefst bijna de helft van de Nederlanders (44 procent) heeft het gevoel nauwelijks of geen invloed te hebben gehad op de keuze voor een zorgverlener. Een kwart van de patiënten heeft een andere zorgverlener gekozen dan degene waarnaar de huisarts hen doorverwees, één op de tien had zelf een andere zorgverlener gekozen als zij op de hoogte waren geweest.
Mensen verdiepen zich wel in de kosten voorafgaand aan de behandeling. Vier op de vijf Nederlanders zoeken voornamelijk informatie over wat zij zelf voor de behandeling moeten betalen. De zorgverzekeraar (50 procent) en de zorgverlener (49 procent) zijn de belangrijkste informatiebronnen voor de kosten van de behandeling. Vooral mensen die zich buiten het ziekenhuis laten behandelen vragen vaker informatie op over de kosten van een bepaalde behandeling (35 procent versus 9 procent).
Verschillen
Eenvijfde tot een kwart van de patiënten wist voorafgaand aan de behandeling niet dat er verschillen zijn tussen zorgverleners, als het gaat om zaken als wachttijden en kosten. Christine Rompa van Zilveren Kruis: “Dit betekent dat er nog veel te winnen valt. Om patiënten op de juiste manier te informeren, maar ook om hen bewust te maken dat er iets te kiezen valt. Het is belangrijk dat mensen zich verdiepen in hun zorgtraject en hierin gerichte keuzes kunnen maken. Samen met hun arts.”
Patiënten worstelen volgens Zilveren Kruis soms nog met praktische vragen bij hun zorgtraject; is er misschien toch een zorgverlener waar men sneller behandeld kan worden? Of goedkoper? En waar vind ik die? In weerwil van het gebrek aan kennis over behandelingen en kosten heeft slechts een kwart van de Nederlanders behoefte aan ondersteuning om inzicht te krijgen in praktische informatie over de behandeling.
Regie
Volgens Stef Groenewoud, gezondheidswetenschapper en verbonden aan het Radboudumc, hebben veel patiënten een groot vertrouwen in hun huisarts en leggen zij daarom bewust de regie bij hem of haar neer. “Mijn advies is, gebruik dat vertrouwen om samen het gesprek aan te gaan over de keuzes binnen het zorgtraject.”
Over de conclusie in het onderzoek dat veel mensen het gevoel hebben nauwelijks tot geen invloed te hebben op de keuzes voor een zorgverlener, zegt hij: “De vraag is, hebben zij de invloed niet, of nemen ze die niet? Ik neig naar het laatste. Dit herken ik uit eigen onderzoeken en zie ik ook terug in dit onderzoek.”
