Rechnungen mit Taschenrechner, invoices with a pocket-calculator Autoflotte, 2012, 11, News Publikationsname / Publikationsnummer / E-Tag TT.MM.JJJJ (optional) 12084_009_001 AuM 01/2015
De regering maakt met een ontwerpbesluit een begin met de aanpak van de stapeling van zorgkosten. Het kabinet beoogt de zorg financieel toegankelijk te houden, ook voor mensen die zorg uit meerdere domeinen ontvangen en daardoor met meerdere eigen bijdragen worden geconfronteerd. Maar patiënten- en cliëntenorganisaties vrezen dat de maatregelen niet effectief zullen zijn om de stapeling van zorgkosten tegen te gaan.
In het regeerakkoord hebben VVD, CDA, D66 en ChristenUnie een pakket aan maatregelen aangekondigd om de stapeling van eigen betalingen in de langdurige zorg en ondersteuning te verminderen. Onlangs heeft het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) het ‘Besluit verlaging bijdrage Wlz-zorg en maatschappelijke ondersteuning’ ter consultatie online gezet. In dit ontwerpbesluit presenteert het kabinet een abonnementstarief van 17,60 euro per vier weken, waarbij de eigen bijdrage van de cliënt onafhankelijk is van de omvang van de ondersteuning, het inkomen, het vermogen en de huishoudsamenstelling.
VWS verwacht dat de maatregelen niet alleen een stapeling van eigen betalingen tegengaan, maar ook dat de uitvoeringskosten en administratieve lasten omlaag kunnen. Gehuwden met ongeveer een modaal inkomen betaalden tot nu toe geen eigen bijdrage. Omwille van de gelijkheid met cliënten die wel het abonnementstarief betalen, zullen ook huishoudens met een modaal inkomen ook de maximale bijdrage van 17,60 euro betalen. Zij krijgen van VWS een overgangsperiode van zes maanden “om hun uitgavenpatroon aan te passen aan de nieuwe maatregel”.
Achteruitgang
In een reactie op het voorstel noemen Ieder(in), de Patiëntenfederatie en Per Saldo de vaste eigen bijdrage voor mensen met een middeninkomen een goede ontwikkeling. “Administratieve lasten worden verminderd en er is meer en eerder duidelijkheid over de kosten van zorg.” Wel pleiten de drie organisaties ervoor dat het voorstel geen achteruitgang mag betekenen voor mensen die nu al een lagere eigen bijdrage betalen.
Volgens de patiënten- en cliëntenorganisaties hebben mensen die gebruik maken van de Wlz ook te maken met een forse stapeling van zorgkosten. Het kabinet heeft ervoor gekozen om de vermogensinkomensbijtelling van 8 procent naar 4 procent te verlagen. Daarnaast krijgen gebruikers van zorg uit de Wet langdurige zorg (Wlz) te maken met een kortere overgangstermijn van het lage naar het hoge tarief voor eigen bijdrage.
“Door deze combinatie zijn de maatregelen vooral een herverdeling van de lasten van eigen bijdragen”, stellen de organisaties. “Want mensen met een eigen vermogen gaan er op vooruit, maar nieuwe Wlz-zorg gebruikers gaan méér eigen bijdrage betalen. Deze maatregelen vinden wij niet effectief om de stapeling van zorgkosten tegen te gaan.” Zij vragen het kabinet om de maatregelen te herzien.
Merkbaar voordeel
Afgaande op het besluit is het volgens Ieder(in), de Patiëntenfederatie en Per Saldo onmogelijk om te zien waar het zwaartepunt van de effecten ligt. Zij vragen dan ook: hoeveel mensen hebben werkelijk een merkbaar voordeel van de halvering van de vermogensinkomensbijtelling? Ook willen ze weten hoeveel mensen juist geen voordeel hebben van de halvering? Verder vragen ze VWS hoeveel en welke mensen per saldo voordeel danwel nadeel hebben van de gecombineerde maatregelen.
Bovendien verzoeken ze het ministerie om de voorstellen voor de verlaging van de eigen bijdrage Wlz nog een keer te bezien op de inkomenseffecten voor alle mensen, en te onderzoeken hoe het resultaat bereikt kan worden zonder dat mensen met een lager inkomen hierdoor een hogere eigen bijdrage moeten betalen.
Voor mensen met een laag inkomen is de hoge eigen bijdrage voor Wlz-zorg een enorme belasting, volgens de organisaties. “Ook met in het oog houden van de zak- en kleedgeldgrens blijft na aftrek van kosten voor zorgverzekering, eigen betalingen aan medicijnen en extra kosten die door zorginstellingen in rekening worden gebracht geen ruimte over voor eigen vrije bestedingen.”
Aanpassingen
Minister Hugo de Jonge (VWS) streeft naar invoering van het besluit op 1 januari 2019. Eerst gaat het ministerie de reacties van belanghebbenden verwerken. Parallel aan de internetconsultatie, die inmiddels gesloten is, heeft een traject plaatsgevonden met onder meer de Vereniging Nederlandse Gemeenten over de precieze vormgeving van de maatregel. Ook dit kan leiden tot aanpassingen van het ontwerpbesluit.