Het aantal vrouwen in de top van bedrijven wil maar niet sneller toenemen. In de zorg is dat extra opvallend, omdat de werkvloeren daaronder wel steeds meer door vrouwen worden bemenst. Hoe kunnen zorgorganisaties hier verandering in brengen?
Bij het ontbijt voor topvrouwen van Diversity en Inclusion Company (D&I Company) op Internationale Vrouwendag sprak Skipr hierover met Petra de Jongh (Erasmus MC), Karen Kruijthof (Franciscus en Vlietland), Margriet Schneider (UMC Utrecht), Godfried Barnasconi (Groene Hart Ziekenhuis) en Roos van Erp (Syntegrity en voorheen Francisus en Vlietland).
“Vrouwen moet je verleiden”, zegt Margriet Schneider, voorzitter raad van bestuur van het UMC Utrecht. “Je moet meer je best doen om ze de sprong te laten maken. Als je een groep specialisten vraagt wie afdelingshoofd zou willen worden, steken de mannen gelijk hun handen op. Vrouwen zijn terughoudender, ze willen eerst meer weten. Wat betekent het voor de inrichting van mijn leven? Hou ik tijd over voor mijn gezin?”
Meer dan programma’s
Het verleiden en overtuigen krijgt bij de verschillende ziekenhuizen vorm in diversiteits- en stimuleringsprogramma en coaching-strajecten. “Zo’n programma is er ook bij het Erasmus MC”, zegt Petra de Jongh, directeur van het thema Dijkzigt, waaronder acht specialismen van het ziekenhuis vallen. “We doen voor mijn gevoel ook best veel om vrouwen te stimuleren om carrière te maken. We zien nu ook wel dat er op de werkvloer veel meer diversiteit is, maar het lukt nog onvoldoende om vrouwen ook echt in die topfuncties te krijgen.”
De Jongh stelt dat er meer voor nodig is dan diversiteitsprogramma’s om vrouwen aan de top te krijgen. “Vrouwen moeten ook zelf die stap willen en kunnen maken”, zegt ze. “Als je erop doorvraagt, merk je dat er nog veel drempels zijn. De maatschappij is er nog lang niet goed genoeg op ingericht, en thuis zijn de rollen ook nog lang niet altijd even gelijk verdeeld.”
Het Erasmus MC is van plan om gericht onderzoek te doen naar de oorzaken van het slechts beperkt doorgroeien van de vrouwen binnen de organisatie.
Mannen met een rok aan
Wat volgens Margriet Schneider ook enorm bijdraagt is dat er vrouwen in sollicitatie- en benoemingscommissies zitten. “Vrouwen kiezen eerder vrouwen”, licht zij toe. “Maar vrouwen stellen vaak ook andere vragen dan mannen waardoor er heel andere antwoorden uitkomen.”
Roos van Erp en Karen Kruijthof beamen dit en voegen toe hoe belangrijk het is voor vrouwen om andere vrouwen in topfuncties te zien. “Maar dat moeten ook vrouwen zijn waar zij zichzelf in kunnen herkennen”, reageert Schneider. “Niet mannen met een rok aan.”
Van Erp en Kruijthof zaten tot vorig jaar nog samen in het bestuur van het Franciscus en Vlietland ziekenhuis (Rotterdam en Schiedam). Van Erp zag er toe op de fusie van de twee delen en heeft inmiddels afscheid genomen van de organisatie. Het idee van de vrouwelijke bestuurder als ‘man met een rok aan’ wekt enige hilariteit. “Toch had je die vroeger wel meer, vrouwen die een mannelijke stijl van besturen aannamen”, zegt Van Erp. “Nu kunnen vrouwen veel meer zichzelf zijn.”
Kruijthof constateert nog een belangrijke verschuiving in de cultuur in de top van de zorg. “Ook mannen kunnen nu veel meer zichzelf zijn”, stelt zij. “Van mannelijke specialisten worden bovendien nu ook andere vaardigheden verwacht dan vroeger.”
Jongens
Om meer vrouwen in de top krijgen, moeten ook mannen meewerken, stellen de topvrouwen. Eerder op de ochtend zei minister Bussemaker van OCW dat zij de afgelopen jaren van mannen vaak hoorde dat zij best vrouwen in hun top wilden, maar dat zij er geen konden vinden. “Dan heb je niet goed genoeg gezocht”, zeggen de vrouwen bijna in koor, een herhaling van wat de minister al zei. “Het is ook aan mannen om hier werk van te maken”, voegt Karen Kruijthof toe. “Om te leren hoe ze dan de geschikte vrouw kunnen vinden.”
Godfried Barnasconi is een van de weinige mannen bij het topvrouwen-ontbijt van D&I Company. Zijn aanwezigheid lijkt wat vreemd. De bestuursvoorzitter van het Groene Hart Ziekenhuis heeft immers een vrouwelijke collega, in de persoon van Monique Verdien. Barnasconi is echter persoonlijk betrokken bij het coaching-traject van zijn ziekenhuis waarbinnen diversiteit ook een onderwerp is. Hij constateert in zijn ziekenhuis echter niet een tekort aan vrouwen, maar een tekort aan mannen.
Ook signaleert hij dat in een stad als Gouda, met een groot aandeel inwoners van Marokkaanse afkomst, ook de diversiteit in afkomst van de medewerkers te wensen over laat. “Dat teams met mannen én vrouwen beter presteren staat buiten kijf”, zegt Barnasconi. “Voor de balans zou het voor ons ziekenhuis goed zijn om meer mannelijke collega’s aan te trekken. Daarnaast wil je ook dat je ziekenhuis een afspiegeling van de samenleving is.”
Achtergrond
Dit laatste wordt ook de topvrouwen erkend. Het UMC Utrecht start in de nabije toekomst een project op verpleegkunde interessant te maken voor jongens. In Rotterdam en omstreken hebben gemeenten, provincie en zorgaanbieders een zorgpact gesloten, waarbinnen zeer actief wordt getracht om jongeren met een migrantenachtergrond op zorgopleidingen te krijgen en te houden.
Karen Kruijthof is bij het Franciscus en Vlietland een van de mentoren. “Laatst zei een van mijn mbo-leerlingen dat ze wilde stoppen om naar de school voor schoonheidsspecialisten te gaan. Ik was erg blij dat ik haar ervan kon overtuigen om het vol te houden en door te zetten in de zorg.”
