De VVD wil de bijstand, de Wajong-uitkering voor mensen die van jongs af gehandicapt zijn en sociale werkplaatsen samenvoegen tot één regeling: de Participatiewet. Werklozen kunnen alleen een beroep doen op dit ‘laatste vangnet’ als ze een tegenprestatie leveren. Personen met een handicap worden (deels) ontzien. Dat stelt de VVD in het plan ‘De Participatiewet. Gewapend tegen de recessie: thuiszitten is geen optie meer’.
Opheffen UWV
Volgens VVD-Tweede Kamerlid Stef Blok kan een 28-jarige die aanklopt voor de huidige bijstand, verplicht worden naar vermogen te helpen bij de gemeentereiniging. Het plan vloeit voort uit de overtuiging van de VVD dat uitkeringsinstituut UWV kan worden opgeheven en dat gemeenten die nu al de bijstand uitvoeren en de sociale werkplaatsen beheren, taken kunnen overnemen. Ook houdt de partij vast aan het standpunt dat jongeren tot 27 jaar geen recht hebben op een uitkering, tenzij ze arbeidsongeschikt zijn.
Toename beroep op Wajong
De liberalen vinden dat het kabinet de problemen met wachtlijsten voor de sociale werkplaatsen en het toenemend beroep op de Wajong halfslachtig aanpakt. In 2008 waren er 178.000 uitkeringen aan Wajongers, goed voor bijna 1,9 miljard euro. In 2003 werd 1,3 miljard euro uitgekeerd. Het kabinet zou met de economische crisis het beroep op bijstand vergroten door bijvoorbeeld de sollicitatieplicht voor alleenstaande ouders met kleine kinderen af te schaffen.
Besparing van ruim één miljard euro
Net als in de huidige Wet Werk en Bijstand worden gemeenten financieel verantwoordelijk voor de Participatiewet om ze te prikkelen mensen zo snel mogelijk uit de uitkering te helpen. De nieuwe wet bespaart volgens het Centraal Planbureau (CPB) op termijn 1,25 miljard euro. De uitkering bedraagt in het VVD-plan voor een alleenstaande zeventig procent van het minimumloon, net als de huidige bijstand. Mensen die meer dan twintig procent van het minimumloon verdienen, mogen van elke euro boven die norm de helft houden. Het inkomen kan met de uitkering oplopen tot 120 procent van het minimumloon.
Mensen die ‘volledig en duurzaam’ arbeidsongeschikt zijn, krijgen 75 procent van het minimumloon. Dat is gelijk aan de Wajong. De Participatiewet is vooral een verslechtering ten opzichte van wat mensen nu verdienen in de sociale werkplaatsen. Daar kan het inkomen oplopen tot 130 procent van het minimumloon.
Donner zet Wajongers aan het werk
Minister Piet Hein Donner pleitte al eerder voor het verdwijnen van de Wajong als automatisme. “In plaats daarvan kijken we voortaan naar wat een jongere nog wél kan. Die capaciteit moeten we benutten; omdat we dat als maatschappij nodig vinden, maar vooral omdat de jongeren het zelf willen. Steeds hoor ik weer van ze dat ze mee willen doen, dat ze ook aan de slag willen.” (ANP)
