Zes van de tien mensen die in 2009 met de nieuwe indicatiestelling in de AWBZ te maken heeft gehad, krijgen minder of geen zorg meer. In totaal gaat het om zo’n 200 duizend mensen. Van deze groep raakt ruim veertig procent in de problemen. Twee op tien mensen denkt zelfs dat een zelfstandig bestaan niet langer mogelijk is. Dit blijkt uit gezamenlijk onderzoek van patiënten- en cliëntenorganisaties.
Onzekerheid
In het onderzoek komen vier specifieke groepen cliënten naar voren die in het bijzonder getroffen zijn door de verscherpte indicatie. De eerste groep bestaat uit gezinnen met een gehandicapt kind dan wel een kind met psychische problemen. Door het wegvallen van AWBZ-zorg is er minder ruimte om de ontwikkeling van het kind te stimuleren. Dit leidt tot meer belasting van het gezin en onzekerheid over noodzakelijke ondersteuning op school.
Zelfstandig wonen
Ook volwassenen met een chronische ziekte of handicap raken volgens de patiënten- en cliëntenorganisaties in de knel. Als grootste knelpunten noemen zij: onvoldoende kunnen meedoen in de samenleving, eenzaamheid en verlies van een zelfstandige leefwijze. Van deze groep betwijfelt 30 procent of zelfstandig wonen nog mogelijk is.
‘Buitengewoon moeilijk’
Van de groep volwassenen met psychiatrische problemen krijgt de helft minder of geen begeleiding uit de AWBZ. Driekwart van hen ervaart daardoor hun levensomstandigheden als buitengewoon moeilijk. Van de ouderen met een langdurige hulpbehoefte kreeg veertig procent vorig jaar te maken met minder AWBZ-zorg of tot het wegvallen van dagactiviteiten via de AWBZ, met name voor ouderen met beginnende dementie.
Wmo-gat
Volgens de betrokken patiënten- en consumentenorganisaties toont het onderzoek aan dat er een gat is ontstaan tussen de AWBZ en de Wmo. Het AWBZ-aanbod is het afgelopen jaar verschraalt, terwijl alternatieven via de Wmo nog onvoldoende zijn ontwikkeld. De patiënten- en cliëntenorganisaties willen daarom dat staatssecretaris Bussemaker de gemeentes tot spoed maant bij de ontwikkeling van de Wmo. Ook zou Bussemaker haar eigen beleid moeten heroverwegen. De grotendeels uit de AWBZ wegbezuinigde functie van begeleiding is volgens patiënten en cliënten geen luxe, maar een onmisbare bouwsteen voor het leefbaar omgaan met beperkingen.
Onderzoek
Aan de Cliëntenmonitor AWBZ namen 4300 mensen deel. De monitor is een gezamenlijk initiatief van de Centrale Samenwerkende Ouderenorganisaties (CSO), de Chronisch zieken en Gehandicapten Raad (CG-Raad), het Landelijk Platform Geestelijke Gezondheidszorg, LOC Zeggenschap in zorg, de Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie (NPCF), de vereniging van budgethouders Per Saldo en ouderplatform VG. Voor het onderzoek is samengewerkt met de vereniging van mantelzorgers Mezzo, Zorgbelang Nederland en de regionale zorgbelangenorganisaties.