Cover HNO 2012/10; Human ear closeup Publikationsname / Publikationsnummer / E-Tag TT.MM.JJJJ (optional)
Door lacunes in harde managementinformatie op te vullen, kunnen ‘zachte signalen’ een belangrijke rol spelen bij het optimaliseren van de veiligheid in de zorg. Het gestructureerd registreren van deze signalen draagt bij aan een groeiend gevoel van urgentie en groter veiligheidbewustzijn. Dat constateert onderzoeksbureau IQ Healthcare van Radboudumc.
Volgens de onderzoekers leunt de huidige veiligheidsbenadering in de gezondheidszorg sterk op harde managementinformatie. Recente calamiteiten laten zien dat er vaak al indirecte signalen waren, die niet werden opgepakt of onvoldoende serieus werden genomen. Te denken valt aan ontevredenheid onder het personeel of ruzie in. Deze zogenaamde ‘zachte signalen’ verdienen dan ook een plaats in de veiligheidsbenadering, aldus de onderzoekers. Ze kunnen bestuurders helpen om de juiste vragen te stellen en gericht onderzoek te doen. Zodoende kunnen ze harde managementinformatie aanvullen dan wel bevestigen.
Walkround
IQ Healthcare keek met name naar het effect van de specifieke methode van de ‘bestuurlijke rondgang’ op de veiligheid in de langdurige zorg. Deze methode van executive walkrounds werd eind jaren negentig ontwikkeld door het Amerikaanse Institute for Healthcare Improvement (IHI). Door welbewust de werkvloer op te zoeken leggen bestuurders laagdrempelig, informeel, maar toch gestructureerd contact met professionals en patiënten.
Aan het onderzoek van IQ Healthcare deden dertien instellingen in de verzorging en verpleging, ggz en gehandicaptenzorg mee. In totaal werden tijdens de walkrounds bijna driehonderd zachte signalen gerapporteerd over onderwerpen als zorgverlening (29 procent), communicatie (19 procent), omgeving (18 procent) en personeelsinzet (15 procent). Naar aanleiding hiervan werden 245 verbeteractiviteiten gerapporteerd.
Eigen initiatief
Op basis van deze cijfers constateert IQ Healthcare dat executive walkrounds ook in de langdurige zorg een waardevolle aanvulling vormen op het veiligheidsmanagement. De belangrijkste verdiensten van de executive walkrounds zijn volgens de onderzoekers de preventieve werking in combinatie met een groeiend gevoel van urgentie en dito veiligheidsbewustzijn. Dit blijkt volgens IQ Healthcare onder meer uit het feit dat na de walkrounds professionals in veel gevallen zelf initiatieven namen ter verbetering van de veiligheid.
Wel merken de onderzoekers op dat de methode alleen werkt als de bestuurder beschikt over vaardigheden als sensitiviteit, luistervaardigheid, nieuwsgierigheid, openheid en het kunnen ontvangen en geven van feedback.