Bij het sluiten van het Integraal Zorgakkoord (IZA) op 16 september 2022 is door het ministerie van VWS een bedrag van 2,8 miljard euro beschikbaar gesteld. Bedoeld om de partijen te helpen ‘impactvolle transformaties’ voor elkaar te krijgen. Hoewel minister Kuipers beloofde dat het hele bedrag naar deze initiatieven zou gaan, pakte het toch anders uit.
Randvoorwaarden
Een bedrag van 400 miljoen euro is al direct via de VWS-begroting uitgegeven ten behoeve van de financiering van de bestuurlijke afspraken uit het IZA en aan het creëren van randvoorwaarden. Navraag bij VWS leert dat dit geld betrof voor “bepaalde IZA afspraken waarvan bekostiging via de begroting in plaats van via zorgverzekeraars logischer is”. Hierbij gaat het om onder andere medische specialistische vervolgopleidingen, doelmatigheidsonderzoek in het medisch specialistische zorgdomein en een onderzoeksprogramma verpleging en verzorging.
Korting
In de Voorjaarsnota 2024 staat vervolgens een korting op de transformatiemiddelen van 200 miljoen euro, ingaande in 2025. Dus is er nog 2,2 miljard euro over. Maar dit is niet juist meer, zegt VWS desgevraagd: “Door een aantal mutaties week het bedrag op dat moment af van eerdergenoemde bedragen (dit betroffen onder ander een ramingsbijstelling, het dekken van een besparingsverlies elders en bijboeken van loon- en prijsbijstelling).” Een gelukje voor de zorg: het bedrag staat in 2025 weer op 2,4 miljard euro.
Postbus gesloten
Totaal onverwacht komt in mei 2025 het bericht van VWS uit de lucht vallen dat ‘de postbus’ voor nieuwe transformatieplannen zal gaan sluiten. Achttien plannen kwamen op de wachtlijst. Op 5 september barst de bom: het geld is op. Er is voor 3 miljard euro aan transformatiegeld aangevraagd en er was nog maar 2,4 miljard euro over. En zelfs dat niet, want met het nieuw gesloten Aanvullend Zorg Welzijnsakkoord (AZWA) is 346 miljoen euro overgeheveld naar de VWS-begroting voor bijvoorbeeld de financiering van de vaccinaties van gordelroos, opleiden en het versterken van de basisinfrastructuur in het sociaal domein.
Use it or lose it
Daarnaast is 88 miljoen euro teruggevloeid naar het ministerie van Financiën in het kader van de afspraak over use it or lose it. Het begrote geld was niet helemaal opgemaakt omdat, zo laat VWS weten, de doorloopprocedures meer tijd kostten en ongebruikte transformatiemiddelen niet ten goede mogen komen aan het eigen vermogen van de zorgverzekeraars of zorgaanbieders.
Eindstand: 1,961 miljard euro. Bevestigd door de huidige demissionair VWS-minister Anthonie Bruijn op 3 november 2025. Dit is het bedrag dat via zorgverzekeraars, Wlz-uitvoerders en gemeenten kan worden uitgegeven aan transformatieplannen.
Lees het hele verhaal van op Zorgvisie.nl
