De beddentekorten in ziekenhuizen blijven een groot probleem, ook nu de griepepidemie voorbij is. De helft van de medisch specialisten moet wekelijks op zoek naar bedden in andere ziekenhuizen om een patiënt op te kunnen nemen, zo blijkt uit een peiling van de Federatie Medisch Specialisten (FMS) onder haar achterban.
Niet het verschuiven van de patiënt van de ene naar de andere lijn, maar het organiseren van zorg dichtbij en rondom de patiënt door middel van netwerkorganisaties ziet FMS-voorzitter Marcel Daniëls als oplossing voor het probleem.
De afgelopen maanden gaven verschillende ziekenhuizen aan met een beddentekort te kampen als gevolg van de griepepidemie. Ziekenhuizen waren genoodzaakt geplande operaties te schrappen of patiënten door te verwijzen naar ziekenhuizen in de regio. Maar ook na de griepepidemie zal het beddentekort een probleem blijven, geeft maar liefst 90 procent van de medisch specialisten aan in de FMS-peiling. “Het is aannemelijk dat het dus ook voor de griepepidemie al een uitdaging was”, aldus Daniëls.
De Federatie hield de peiling om beter zicht te krijgen op de oorzaken van het beddentekort na signalen van medisch specialisten over de impact daarvan op hun dagelijks werk. Van de ondervraagden zegt 15 procent dagelijks op zoek te moeten naar bedden in andere ziekenhuizen om een patiënt op te kunnen nemen. Bijna 50 procent geeft aan dat dit wekelijks het geval is, en 28 procent eens per maand. Het kost de artsen één tot vier uur per patiënt. Daniëls: “Je kunt ervan uitgaan dat er een plek wordt gevonden, maar wel vaak verder weg voor de patiënt en het kost de medisch specialist tijd om rond te bellen, de overdracht te schrijven, enzovoorts. En het kost natuurlijk extra geld. Denk aan de ambulancerit naar een ander ziekenhuis.”
Personeelstekort
De helft van de medisch specialisten noemt een tekort aan personeel als reden voor het beddentekort. Een kwart van de medisch specialisten noemt de slechte doorstroming van kwetsbare en zorgbehoeftige ouderen op de afdeling als oorzaak. Meer dan de helft van de artsen geeft aan wekelijks of maandelijks te maken te hebben met het uitstellen van operaties of andere ingrepen als gevolg van de problematiek.
Het beddentekort staat volgens Daniëls niet op zichzelf. “We zien een vergrijzende bevolking en daardoor een groei van het aantal patiënten, personeelstekorten en groeiende wachtlijsten. En een gebrekkige doorstroom van ‘kwetsbare’ ouderen van het ziekenhuis naar de eigen woonomgeving of het verpleeghuis.” Deze ontwikkelingen zorgen er volgens de FMS-voorzitter voor dat de kwaliteit in de medisch specialistische zorg onder druk komt te staan. Het is daarom zaak de zorg anders te gaan organiseren, aldus Daniels.
Netwerkgeneeskunde
“Wij willen dat de Nederlandse gezondheidszorg tot meest innovatieve, doelmatige en kwalitatief beste zorg ter wereld behoort”, zegt de FMS-voorman. “Om dat te bereiken ligt de toekomst wat ons betreft in het organiseren van de zorg dichtbij en rondom de patiënt en niet op het verschuiven van de patiënt van de ene naar de andere lijn. Als Federatie staan we dan ook voor ‘zorg op de juiste plek’ door middel van netwerkgeneeskunde. Wij zien een zorgveld voor ons dat bestaat uit netwerkorganisaties. Deze netwerkorganisaties zien we nu al ontstaan en het is van belang dat ruimte wordt geboden aan deze beweging. Dit biedt ook het antwoord op vragen als hoe verplaatsing van zorg te realiseren is en hoe regionaal maatwerk in te vullen.”
In de toekomst ontstaan digitale en fysieke netwerken op lokaal, regionaal en (inter)nationaal niveau, zo valt ook in het vorig jaar gepresenteerde visiedocument van de FMS te lezen. “Het gaat dan niet alleen om netwerken rondom de patiënt, maar ook om netwerken tussen zorgprofessionals zowel binnen als buiten de muren van het ziekenhuis. Hierdoor gaan de lijnen verdwijnen en gaan specialismen in elkaar overvloeien.” Een goedwerkende onderliggende digitale infrastructuur is een voorwaarde voor effectieve en efficiënte samenwerking in netwerken met behoud van kwaliteit van zorg, aldus de Federatie.
De peiling van de FMS ging over het afgelopen half jaar. Honderden medisch specialisten deden mee aan de peiling.
