Zorginstituut Nederland (ZiN) publiceert deze cijfers elk kwartaal en wil daarmee inzicht geven in de zorg. Ook kan volgens ZiN met zorgdata beter gestuurd worden op passende zorg. “Zonder data kun je geen trends waarnemen en ook niet monitoren of de beweging richting passende zorg daadwerkelijk wordt ingeslagen.” De cijfers zijn gepubliceerd op de website van Zorgcijferdatabank.
Stijgende lonen
In de totale kosten is terug te zien dat in de hele zorg de prijzen en de lonen van personeel stijgen, schrijft het ZiN. De stijging is daarmee hoger dan de gemiddelde stijging tussen 2015 en 2022. Met de stijging van 9,2 procent komen de kosten van de langdurige zorg uit op 33,4 miljard euro. De totale kosten van de basisverzekering stegen met 6,5 procent naar 54,8 miljard.
Gecombineerde leefstijlinterventie
Een gecombineerde leefstijlinterventies (GLI) is een programma voor mensen met overgewicht of obesitas en helpt mensen bij gedragsverandering. Sinds 2020 is jaarlijks een verdubbeling te zien in de kosten van de GLI. Dat komt mede doordat het programma een looptijd heeft van twee jaar. Maar ook de bekendheid van GLI als manier om meer grip te krijgen op overgewicht en leefstijl neemt toe.
Sinds 2019 wordt de GLI uit het basispakket vergoed. Tussen 2019 en 31 mei 2023 zijn in totaal ruim 82 duizend personen met een GLI-programma begonnen, blijkt uit een rapport van het RIVM. Dat is een verdubbeling van het aantal sinds 31 mei 2022.
Ik erger me vaak aan de presentatie van het zorgbudget op basis van de groeipercentages in vergelijking met het vorige jaar. Dit is stemmingsmakerij met de impliciete communicatie dat het budget ongebreideld en oncontroleerbaar groeit. Ik wil niet beweren dat we geen problemen met het toekomstbestendig maken van de zorg hebben. Ik ben er dagelijks mee bezig. Maar de enige manier waarop een eerlijke dialoog gevoerd kan worden over het gezondheidsbudget (en het aandeel van bijvoorbeeld de ggz hierin), is om enkel cijfers te publiceren over het aandeel van de gezondheidskosten op het BNP (bruto nationaal product). Door de inflatie van het post-COVID tijdperk is het BNP ook behoorlijk gestegen. En de (groei) impact die dit heeft op de overheidsinkomens is aanzienlijk.
Paniek is nooit een goede indicator geweest voor gezond en duurzaam beleid. Niet absolute zorgbudgetten (en hun groei van jaar tot jaar) maar relatieve zorgbudgetten (als aandeel van het BNP of overheidsinkomens) zijn een betere basis voor een dialoog naar een duurzame en bestendige kwalitatieve zorg. Het biedt immers de macro-context waarbinnen we als sector een betere job moeten doen. — Philippe Delespaul, hoogleraar Innovatie in de GGZ
In aanvulling op de reactie van Philippe vraag ik mij af wat de reden is om in dit artikel specifiek de (kostenstijging) van de gecombineerde leefstijlinterventie (GLI) te benoemen. Onterecht wordt hiermee de indruk gewekt dat de kostenstijging van de Zvw (en Wlz) voor een belangrijk deel door de GLI zou komen.
Dat is enerzijds zonde want we doen al zo weinig aan preventie in Nederland en de GLI is volgens mij een prachtig programma dat nu reeds een gemiddeld gewichtsverlies van 4 kilo en een toename van de ervaren kwaliteit van leven van 7,5 punten (op een schaal van 100) laat zien lees ik in het rapport van het RIVM.
Anderzijds is het onzin om de GLI in deze context te noemen aangezien de 82.000 deelnemers aan het programma die het tot op heden betreft op de totale zorguitgaven in Nederland (van ruim € 100 miljard) geen deuk in een pakje boter slaan. Zelfs al zouden de kosten van GLI tienduizend euro per jaar per deelnemer bedragen, dan nog zijn de totale kosten minder dan een procent van de totale zorguitgaven in Nederland.
Daarnaast verwacht ik, gezien de resultaten tot nu toe, dat bij de evaluatie eind 2026 zal blijken dat het programma overall in een kostenreductie resulteert.