De inkomens van zelfstandig werkende medisch specialisten zijn in Nederland hoog in vergelijking met andere landen, zelfs nu de omzet van deze artsen sinds 2010 met 20 procent is gedaald. Specialisten die in loondienst werken, zitten qua salaris in de middenmoot. Dat constateert de commissie-Meurs in een rapport dat woensdag is gepubliceerd. Het systeem hoeft echter niet op de schop.
Pauline Meurs, onder meer hoogleraar aan de Erasmus Universiteit, keek in opdracht van minister Edith Schippers (Volksgezondheid) naar de inkomens van medisch specialisten. Dat moest gebeuren omdat in het voorjaar door vijf politieke partijen werd afgesproken om de salarissen van Nederlandse medisch specialisten meer in lijn te brengen met die van hun internationale collega’s. Daardoor zou de groei van de zorgkosten in de hand gehouden kunnen worden, was de aanname.
Fiscale maatregelen
Volgens de commissie-Meurs ligt ‘de sleutel voor de oplossing’ echter niet alleen bij de specialisten. Om de zorg betaalbaar te houden moet bijvoorbeeld ook worden gekeken naar het leveren van zorg in de buurt, de capaciteit van opleidingen van artsen en naar herschikking van taken, aldus het rapport. Ook vindt de commisie het niet verstandig specialisten te dwingen in loondienst te gaan werken. Wel is het een optie om het zelfstandig werken financieel minder aantrekkelijk te maken door bijvoorbeeld fiscale maatregen te treffen.
Verder stelt de commissie dat het niet wenselijk is om het systeem rond medisch specialistische zorg weer op de schop te nemen. Er is de afgelopen jaren al veel veranderd en bovendien zijn er signalen dat Schippers de goede weg is ingeslagen. De lonen van vrijgevestigde specialisten dalen en er zijn afspraken gemaakt om in de toekomst de kosten verder in de hand te houden.
Belonen gezondheidswinst
De commissie raadt aan om te experimenteren met een beloning voor artsen die gezondheidswinst bij hun patiënten boeken. Als niet meer wordt betaald voor de hoeveelheid ingrepen die de specialisten doen, komt de nadruk meer op kwaliteit dan op kwantiteit te liggen. “Een oude wijsheid in de zorg luidt immers: waar je voor betaalt, daar krijg je veel van”, aldus de commissie.
Positief
De Orde van Medisch Specialisten is positief over de uitkomsten van het onderzoek. Het onderzoek schept volgens de Orde duidelijkheid over de inkomens van met name de vrijgevestigde medisch specialisten. De Orde is tevreden dat de commissie afstand neemt van het idee alle medisch specialisten gedwongen in dienstverband te brengen. In overleg met de achterban wil de Orde voorstellen gaan doen dat het in de toekomst mogelijk blijft voor de medisch specialist om haar/zijn werk in vrij beroep uit te oefenen.
De Vereniging Vrijgevestigde Medisch Specialisten (VVMS) is ook tevreden over het rapport van de commissie-Meurs. Uit het onderzoek blijkt dat de Nederlandse zelfstandige specialisten meer verdienen dan in andere landen. “Wij zijn erg blij dat er nu tenminste een realistisch beeld is geschetst van een hoog, maar niet onfatsoenlijk salaris”, aldus VVMS-voorzitter Milco Linssen. Volgens Linssen is het verschil tussen Nederlandse zelfstandigen en gecontracteerden verdedigbaar. “Elke zelfstandig ondernemer, of je nou in de zorg werkt of een eigen winkeltje hebt, werkt altijd harder en méér dan iemand in loondienst. En bovendien: ook in dienst kan het salaris al oplopen tot 160.000 of 170.000 euro per jaar.”
Ander verdienmodel
De Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie (NPCF) stelt in een reactie dat er een ander verdienmodel voor medisch specialisten gevonden moet worden.”,Specialisten moeten hier goed naar kijken en hun verantwoordelijkheid nemen. Waar gebeuren onnodige behandelingen, waar kan het met minder toe?”, aldus een woordvoerder.
Over het voorstel van de commissie om specialisten te belonen op basis van gezondheidswinst is de NPCF gematigd positief: “Dat is al een goed initiatief, maar het gaat natuurlijk niet alleen om gezondheidswinst. Dan zou je selectie aan de poort krijgen ten nadele van mensen die misschien niet meer beter kunnen worden. En ook de levenskwaliteit van de patiënt zou deel moeten uitmaken van het verdienmodel.”
Aanknopingspunten
Tweede Kamerlid voor de PvdA Lea Bouwmeester ziet aanknopingspunten in het rapport om de lonen van medisch specialisten omlaag te brengen. Bouwmeester ziet vooral mogelijkheden in de fiscale maatregelen die de commissie voorstelt. “Dat is een manier waarop we de lonen omlaag kunnen brengen”, stelt ze. De PvdA wil dat medisch specialisten in loondienst komen, maar formuleerde in het verkiezingsprogramma niet hoe dat precies moet gebeuren. “Het gaat er uiteindelijk om dat het geld naar de zorg gaat en niet naar de lonen van de artsen. Dat is het doel,” aldus Bouwmeester. (ANP/Skipr)